Günlük Gelişmeler

İşgücü İstatistikleri, II. Çeyrek: Nisan-Haziran, 2024

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Nisan-Haziran dönemine ilişkin işgücü istatistiklerini açıkladı.

Buna göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı, bu yılın Nisan-Haziran döneminde bir önceki çeyreğe kıyasla 23 bin kişi artarak 3 milyon 156 bin kişi oldu.

Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı ise değişim göstermeyerek %8,8 seviyesinde kaldı. İşsizlik oranı, bu yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre 0,9 puan azaldı.

Aynı dönemde 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı 0,4 puanlık artışla %16,3 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı erkeklerde %13,7 kadınlarda ise %21,5 olarak tahmin edildi.

Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi Projesi (Women-Up) Yeniden Başlıyor

Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen ve SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi Projesi (Women-Up) yeniden 4 ilde başlıyor.

Proje ile girişimci kadınları haksız rekabete karşı korumak, rekabete daha dayanıklı hale getirmek ve Türkiye’yi kayıtlı kadın istihdamı açısından daha iyi seviyelere çıkarmak hedeflemektedir. Bu kapsamda projeden İstanbul, Ankara, Samsun ve Aydın illerinde toplam 2.100 kadın işveren ve bu işverenlerin işletmelerinde istihdam edecekleri 2.100 kadın işçi faydalanacaktır.

Projeden faydalanmak isteyen kadın işverenler 19 Ağustos 2024 tarihinden itibaren e-devlet üzerinden ön başvurularını gerçekleştirebileceklerdir.

Proje kapsamında; Ankara’da 500, İstanbul’da 800, Aydın’da 400 ve Samsun’da 400 kadın işverene işletmelerinde ilave olarak istihdam edecekleri kadın sigortalı için asgari ücretin net tutarına kadar hibe desteği sağlanacaktır

Türk İş Kanunu’nda Yeni Düzenlemeler Yolda

Türkiye Gazetesi’nde yer alan habere göre hükümet, ücretlerden çalışma saatlerine, genel tatil ücretlerinden esnek çalışmaya, haftalık izinden yıllık izne kadar birçok başlıkta yeni düzenlemeler yapmak için çalışmalarını hızlandırdı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz Başkanlığı’nda geçtiğimiz hafta düzenlenen Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu’nda (YOİKK) da konu masaya yatırıldı.

Uzaktan, kısmi ve geçici süreli çalışma ile platform çalışması gibi yeni nesil esnek çalışma modellerine dair mevzuat değişikliği ihtiyaçlarının, iş dünyası gerekleri ve iş-özel hayat dengesi gözetilerek belirlenmesi bekleniyor.

Depremden Etkilenen Mükelleflere İlave Süre ve Taksitlendirme Fırsatı

Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 4 il ve 2 ilçedeki mükellefler için mücbir sebep hali 31 Ağustos’ta sona ererken, söz konusu durumu devam ettiği belirlenen mükelleflere borçlarını ödeme konusunda ilave süre ve taksitlendirme imkanı sağlanacak.

Bu kapsamda KDV beyannameleri 30 Eylül’e kadar, gelir stopaj vergisi beyannameleri ise 31 Ekim 2024’e kadar verilecek. Mücbir sebep halinin devam ettiğine karar verilen mükelleflere ilave süre verilebilecek. Gerekli şartları taşıyan mükelleflerin borçları, faiz alınmaksızın 24 aya kadar taksitlendirilebilecek.

ABD Temmuz Tüketici Enflasyonu

ABD Çalışma Bakanlığı, Temmuz ayına ilişkin tüketici enflasyonu verilerini açıkladı.

Buna göre, Amerikalı tüketicilerin yaşam maliyeti, Temmuzda bir önceki aya kıyasla %0,2 ile beklentiler doğrultusunda artış kaydetti. TÜFE, haziranda ise %0,1 azalmıştı.

Yıllık enflasyon yaklaşık 3,5 yılın en düşük seviyesinde

Ülkede TÜFE, Temmuz’da yıllık bazda %2,9 arttı. Piyasa beklentileri yıllık enflasyonun %3 olması yönündeydi.

Mart 2021’den bu yana en düşük yıllık artışını kaydeden TÜFE, haziranda yıllık bazda %3 yükselmişti.

Söz konusu dönemde benzin fiyatları aylık bazda değişim göstermezken, yıllık %2,2 azaldı.

Barınma fiyatları aynı dönemde aylık %0,4 ve yıllık %5,1’lik artış kaydetti. Gıda fiyatları ise Temmuz’da aylık %0,2, yıllık %2,2 arttı.

ABD’de İşsizlik Sigortası Başvuruları 7 Bin Kişi Azaldı

ABD’de 10 Ağustos haftasında işsizlik sigortası başvuruları 7 bin azalarak 227 bin oldu. Dört haftalık hareketli ortalama 236 bin 500 olarak gerçekleşirken, bir önceki haftanın revize edilmiş ortalamasına göre 4.500 azaldı. Bir önceki haftanın ortalaması ise 250 artışla 240 bin 750’den 241 bine revize edildi.

Mevsimsellikten arındırılmış ilk başvurulara ilişkin rakam 10 Ağustos’ta sona eren haftada, bir önceki haftanın revize edilmiş seviyesine göre 7,000 azalarak 227,000 oldu.

Flaman Bölgesi’nde Yasa Dışı İstihdamla Mücadele: Yeni Düzenlemeler ve Kontrol Listesi

Yasa dışı istihdamla mücadele etmek amacıyla, Flaman hükümeti zincir sorumluluğunu güçlendirdi.

Flaman Hükümeti’nin Uygulama Kararnamesi, 4 Haziran 2024 tarihinde Belçika Resmî Gazetesi’nde yayımlandı ve talep edilecek belirli verilerin bir kontrol listesini içeriyor. Bu karar 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girecek.

Yeni yasa, işverenlerin alt yüklenicilerden şu bilgileri talep etmelerini gerektirecektir:

• Doğrudan alt yüklenici tarafından istihdam edilen veya doğrudan alt yüklenici adına serbest meslek faaliyetleri yürüten üçüncü ülke vatandaşlarının geçerli pasaportlarını/benzer seyahat belgelerini temin etmek. Doğrudan alt yüklenici üçüncü ülke vatandaşı olan bir gerçek kişi ise, bu kişinin geçerli pasaportu veya eşdeğer seyahat belgesinin kanıtı da dahil edilmelidir.

• Üçüncü ülke vatandaşı Belçika’da çalışma iznine veya Belçika oturma iznine sahip değilse, aşağıdaki belgeler talep edilmelidir:

  • Üçüncü ülke vatandaşlarının ikamet ettikleri EEA (Avrupa Ekonomik Alanı) üye ülkesi veya İsviçre’de üç aydan fazla ikamet etme hakkının kanıtı veya oturma izni;

  • Yabancı kurum tarafından verilen ve istihdamın Belçika topraklarında olduğu süre boyunca sosyal güvenlik mevzuatının geçerli olduğunu belgeleyen belgenin kanıtı.

ILO’nun 2024 Gençler İçin Küresel İstihdam Trendleri Raporu

1. Genç İşgücü Piyasası İyileşmesi: Son dört yılda gençler için işgücü piyasasında iyileşme gözlemlendi ve bu olumlu eğilimin iki yıl daha devam etmesi bekleniyor.

2. NEET Oranı Endişesi: 15-24 yaş arası gençlerin %20,4’ü NEET (istihdam, eğitim veya öğretimde olmayan) kategorisinde ve bu oran endişe verici. NEET oranı kadınlar arasında daha yüksek (%28,1).

3. Bölgesel Farklılıklar: Küresel genç işsizlik oranı 2023’te %13 ile 15 yılın en düşük seviyesine geriledi. Ancak Arap Devletleri, Doğu Asya ve Güneydoğu Asya’da bu oran 2019’dan daha yüksek.

4. Cinsiyet Farklılıkları: 2023’te genç kadınlar ve genç erkekler arasındaki işsizlik oranları neredeyse eşitlendi. Ancak, genç kadınlar arasında NEET oranı genç erkeklerin iki katı.

5. Kayıt Dışı İstihdam: Dünya genelinde genç işçilerin yarısından fazlası kayıt dışı istihdamda. Yüksek ve üst orta gelirli ekonomilerde gençler daha düzenli işlerde çalışırken, düşük gelirli ülkelerde çoğunlukla serbest meslek ya da geçici işler mevcut.

6. İyi İşlere Erişim: İyi işlere erişim kısıtlı ve bu durum gençler arasında artan kaygıya neden oluyor. Gençler, tarih boyunca en eğitimli nesil olmalarına rağmen, iş dünyasında eşitsizliklerle karşı karşıya.

7. Uzun Vadeli Trendler: Modern hizmetlerde ve imalatta sınırlı büyüme, yeterince yüksek nitelikli iş eksikliği, yeşil ve dijital beceri talebi, artan çatışmalar ve demografik değişimler, gençlerin gelecekteki istihdam koşullarını tehdit ediyor.

Genç kadınlara yönelik iş yaratma, NEET’leri destekleyen kurumların güçlendirilmesi, istihdam ve sosyal koruma entegrasyonunun sağlanması, küresel eşitsizliklerin azaltılması için uluslararası işbirliği ve daha etkili yatırımlar yapılması öneriliyor.

Yargıtay: İşçinin hijyen, gıda güvenliği ve çevre ve toplum sağlığına aykırı davranışı fesih nedenidir

“Somut uyuşmazlıkta davalı işverence işletilen kesimhane işyerinde çalışan işçilerin, kesilen hayvanların çöpe atılacak kısımlarını hayvanlarına yedirmek amacıyla işyerinin buzhanesine koyduklarının ve iş bitiminde izinsiz olarak kesimhane dışına çıkardıklarının tespit edilmesi üzerine işverence iş sözleşmelerinin; hijyen ve gıda güvenliğini bozan, doğruluk ve bağlılığa uymayan eylemde bulundukları gerekçe gösterilerek feshedilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince feshe konu eylemlerin hijyen ve gıda güvenliği açısından davalı işyerinde tehlike ve sakınca teşkil edip etmeyeceğinin tespitine yönelik alınan veteriner bilirkişi raporunda; söz konusu eylemlerin hijyen şartlarını bozucu, gıda güvenliğini tehlikeye atan, çevre ve toplum sağlığı açısından olumsuz nitelikte olduğunun tespit edildiği, dinlenen bir kısım tanık ifadelerine göre işyerinde gıda güvenliği ve hijyen konusunda çalışanların uyarıldığı, tesis dışına bir malzeme çıkartılmaması gerektiğinin bildirildiği hususu birlikte değerlendirildiğinde; uyuşmazlık konusu dosyalarda yapılan işin ve çalışılan işyerinin niteliği ve önemine göre davacıların feshe konu eylemlerinin güven sarsıcı ve işyerinde olumsuzluklara yol açar nitelikte olduğu ve işverence yapılan feshin geçerli nedene dayandığı anlaşılmış olup iş sözleşmesinin geçerli neden olmaksızın feshedildiğinin kabul edilmesi isabetli değildir.”

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi Esas No. 2023/4430 Karar No. 2023/4173 Tarihi: 21.03.2023

İsviçre Federal Mahkemesi’nden Uber Eats Teslimat Görevlileri İçin “İş İlişkisi” Kararı

İsviçre Federal Mahkemesi 30.05.2022 tarihli kararında, bağımlı çalışmanın bir unsuru olarak organizasyon içinde yer alma, işverenin talimatlarına uygun davranma, ödül ve müşteri reytingi gibi değerlendirmelerin kazancı etkileyebileceği, başka şirketlerle iş yapabilmenin sözleşme yapma özgürlüğü sağlamada tam bir kıstas olmadığı gibi gerekçelerle Uber Eats ile teslimat görevlileri arasındaki ilişkinin bir iş ilişkisi olduğu sonucuna varmıştır.

SORU: İş kazası geçiren bir çalışan kısa – uzun dönemli istirahat aldığında örneğin 60 gün istirahat alan bir çalışanın işveren tarafından SGK günü ve maaş ödemeleri yatırılma zorunluluğu yasal olarak İş Kanunu’nda yer almakta mıdır?

CEVAP: Yasal olarak böyle bir zorunluluk bulunmuyor, bu hem işyerinin uygulaması hem de ücret sistemiyle ilgili bir durum. Örneğin maktu ücretli bir kişi ise (ayın kaç çektiğine bakılmaksızın 30 gün üzerinden tahakkuk varsa) SGK’ dan alabileceği ödenek ile ücret farkının ödenmesi gerekiyor.

Bu durumu şirketin çalışan ile bağıtladığı iş sözleşmesi, işyeri uygulamaları, toplu iş sözleşmesi gibi çalışma şartlarını gösterir bütün belirliyor. Eğer yerleşik bir uygulama yoksa bu uygulama işverenin inisiyatifindedir.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Sözleşmenin feshi için geçerli nedenler nelerdir?

• İşçinin yetersizliğinden kaynaklanan sebeplerin bazıları:

  • Benzer işleri yapanlara göre ortalama olarak daha düşük verimle çalışma,

  • Sahip olduğu yeteneklerin altında bir performans sergileme,

  • İşe olan yoğunluğunun giderek azalması,

  
  

• İşçinin davranışından doğan sebeplerin bazıları:

  • İşverene zarar vermek ya da zararın tekrarı tedirginliğini yaratmak ,

  • İş yerinde rahatsızlık yaratacak şekilde çalışma arkadaşlarından borç para istemek, arkadaşlarını işverene karşı kışkırtmak,

  • İşini uyarılara rağmen eksik, kötü veya yetersiz olarak yerine getirmek,

• İşletmenin, iş yerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerin bazıları:

  • Sürüm ve satış olanaklarının azalması,

  • Talep ve sipariş azalması,

  • Enerji sıkıntısı,

  • Ülkede yaşanan ekonomik kriz.