Günlük Gelişmeler

İşgücü İstatistikleri, Haziran 2024

TÜİK’in 12 Ağustos 2024 tarihinde yayımladığı işgücü istatistiklerine göre mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %9,2 seviyesinde gerçekleşti.
Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2024 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre 234 bin kişi artarak 3 milyon 305 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,7 puan artarak %9,2 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde%7,6 iken kadınlarda %12,4 olarak tahmin edildi.
İstihdam edilenlerin sayısı 2024 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre 341 bin kişi azalarak 32 milyon 522 bin kişi, istihdam oranı ise 0,6 puan azalarak %49,3 oldu. Bu oran erkeklerde %66,9 iken kadınlarda %32,1 olarak gerçekleşti.

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 1,7 puan artarak %17,6 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde %14,8, kadınlarda ise %23,2 olarak tahmin edildi.

Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Oranın Artırılması Hakkında Genel Yazı

2/8/2024 tarihli ve 32620 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 28 inci maddesinde;

“31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “%2’sidir.” ibaresi“%2,25’idir.” şeklinde değiştirilmiş ve üçüncü cümlesinde yer alan “oranına” ibarelerinden sonra gelmek üzere “kadar” ibareleri eklenmiştir.”

Buna göre söz konusu düzenleme 2024/Eylül döneminden itibaren yürürlüğe gireceğinden, ayın 1’i ila 30’u arasında çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalılar için 2024 yılı Eylül ayının 1’inden itibaren, ayın 15’i ila 14’ü arasında çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalılar için ise Eylül ayının 15’inden tarihinden itibaren başlamak üzere kısa vadeli sigorta kolları prim oranı % 2,25 olarak uygulanacak olup, 2024/8 dönemi ve öncesi için eski oranlar üzerinden işlem yapılmaya devam edilecektir.

Türk-İş’ten %24,73’lük Zam Talebi

İşçi Konfederasyonu (Türk-İş) Başkanlar Kurulu gerçekleştirdiği toplantıda %24,73’lük enflasyon farkı zammının, sözleşme tarihi fark etmeksizin, tüm toplu iş sözleşmelerine uygulanması istendi.

Toplantı çerçevesinde 2023 Yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü kapsamında imzalanan toplu iş sözleşmelerinde; yürürlük sürelerinin farklı aylarda başlamasından ve enflasyondan kaynaklı 6 aylık ücret zamlarında farklılıkların ortaya çıktığı belirtilerek, iş barışının sağlanması ve ücretlerdeki dengenin bozulmaması için Ocak ayı başlangıçlı toplu iş sözleşmelerine uygulanan %24,73 oranının diğer aylarda başlayan sözleşmelere de uygulanması için ek çerçeve anlaşma protokolü imzalanması talep edildi.

İSİG İş Kazaları ve Hayatını Kaybeden İşçilerin Yaş Aralığına Yönelik Rapor Yayınladı

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), Türkiye’de gıda sektöründe görülen iş kazaları, ölümler ve hayatını kaybeden işçilerin yaş aralığına yönelik rapor yayınladı.

• 2013-2024 arasındaki dönemin incelendiği raporda, 11 yıllık süreçte 407 işçinin iş kazasında hayatında kaybettiğini belirtti.

• Ölenlerin 24’ünün ise çocuk olduğu açıklandı. Hayatını kaybeden çocukların 17’si 15-17 yaş aralığındayken, 7’sinin 14 yaşının altında olduğu açıklandı.

• İSİG, ölen çocukların hafif işlerde değil, diğer işçiler gibi ağır şartlar altında çalışırken iş kazasında hayatını kaybettiğini belirtti.

• En çok ölüm, 174 kişi ile 30 ila 49 yaş grubunda görüldü. Bunu 88 ölümle 18-29 yaş grubu, 79 ölümle 50-64 yaş grubu takip etti.

• Hayatını kaybeden 407 işçiden sadece 12’sinin sendikalı, kalan 395’inin ise sendikasız olduğu belirtildi.

Dell Teknoloji, Yeniden Yapılanma İçin İşten Çıkarmalara Başlıyor

Dell Technologies Inc. büyük bir işten çıkarma kararına imza attı ve yaklaşık olarak 12 bin 500 çalışanının işine son verilmesi bekleniyor. Bu karar, şirketin satış ve pazarlama ekiplerinin yeniden yapılanma hedeflerinin bir parçası olarak alındı.

Söz konusu işten çıkarmalar, Dell’in verimliliği artırma politikalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor. Şirket bu kapsamda, operasyonlarını düzenliyor ve çeşitli sektörlerdeki yatırımlarını önceliklendiriyor. Yeniden yapılanma, yapay zeka hizmetlerini önceliklendiren yeni bir ekibin oluşturulmasını da içeriyor.

İngiltere’deki İşverenler, İki Yıl İçinde Ücret Artışlarını En Düşük Seviyede Tutmayı Planlıyor

İngiltere’deki işverenler, önümüzdeki yıl maaşları %3 artırmayı planlıyor; bu, son iki yılın en düşük artış oranı. Bu durum, İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) maaş artışlarının daha normal seviyelere dönmesini sağlama çabalarıyla uyumlu. BoE, 1 Ağustos’ta faizleri dört yıl aradan sonra ilk kez düşürdü. Ayrıca, bir BoE anketi işletmelerin maaşları %4.1 artırmayı planladığını gösterdi, bu da son iki yılın en düşük oranı.

Chartered Institute of Personnel and Development -CIPD’nin anketine göre, maaş artışlarındaki düşüş, enflasyonun kabul edilebilir seviyelere gelmesiyle bağlantılı. Özel sektörde, maaş artışı Mayıs sonu itibarıyla %5.6 olarak kaydedildi; bu oran Haziran 2022’den bu yana en düşük seviyeyi gösterdi.

İş Yerlerinde Unvan Şişirme: Şirketlerin Yeni Unvan Stratejileri

İşyerlerinde unvan şişirme, iş hayatının önemli bir parçası haline geldi. Şirketler, çalışanlarına sıra dışı unvanlar vermeye devam ediyor; örneğin Google’ın Moonshots Kaptanı (Google laboratuvarlarının başı), Tesla Teknisyeni gibi.

LinkedIn’e göre, İngiltere’de “büyüme sorumlusu” unvanındaki artış dikkat çekici. Unvanlar, çalışanlar için önem taşıyor ve şatafatlı unvanlar bazen ödenecek maaşın önüne geçebiliyor. Ancak, pandemiden sonra “lider” veya “yönetici” kelimeleri içeren iş ilanlarında deneyim gereksinimleri azaldı. Bu durum, özellikle yeni sektörlerde, unvanlar üzerinden pazarlık yapma eğilimlerini artırdı.

Ancak unvan şişirme stratejisi risk taşıyor. Örneğin, büyük bir firmaya geçişte gerçek rolün anlaşılması, yeni iş arayışında sorun yaratabilir. Unvan enflasyonunun kısa vadede çözüme kavuşması pek olası görünmüyor; bazı şirketler, yüksek unvanlar vermeyi maaş artışından önce tercih edebiliyor.

Ülkelerin Kayıt Dışı İstihdam Oranları

Sözleşmesiz, yasal koruma veya sosyal güvenliksiz çalışma olarak da bilinen kayıt dışı istihdam, dünya çapında yaygın olmaya devam ediyor. Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 2023 tahminlerine göre;

• Küresel işgücünün %58’i kayıt dışı istihdamda çalışıyor.

• Tarım işçileri hariç tutulduktan sonra bu rakam %50’lere düşüyor.

• Avrupa ve Orta Asya’da kayıt dışı istihdam, yakın zamana kadar her 5 işçiden 1’ini oluşturuyordu.

• AB ülkelerinde bu tür istihdamın oranı diğer bölgelere kıyasla daha düşük olmasına rağmen, Avrupa genelinde önemli sayıda işçi hala geçici veya sıfır saatlik sözleşmeli ekonomiye katılmaktadır.

ILO’nun 2023 veri setine veya mevcut en son rakamlara göre;

• Macaristan ve Polonya, AB ülkeleri arasında sırasıyla %17,8 ve %9,8 ile en yüksek kayıt dışı istihdam oranlarına sahip.

• Buna karşılık, kayıt dışı ekonomi diğer AB üye ülkelerinde çok daha az yaygın ve AB ülkelerinin üçte birinde kayıt dışı istihdam oranları %2’nin altına düşmektedir.

• Malta %0,7 ile en düşük kayıt dışı istihdam oranını kaydederken, onu %1 ile Slovenya ve %1,3 ile Belçika ve Bulgaristan izledi.

Serbest Ticaret Birliği (EFTA), AB adayı ve potansiyel aday ülkeler göz önüne alındığında tablo önemli ölçüde değişmektedir:

• Gürcistan ve Moldova, sırasıyla %56 ve %52’lik kayıt dışı istihdam oranlarıyla aykırı değerler olarak ortaya çıkıyor.

BAM: Personelin Rızası Dışında Mesajlarının Okunması ve Buradan Elde Edilen Kayıtların Kullanılması Hukuka Aykırı Niteliktedir.

“…. davalı iş veren tarafından şirket bünyesine bilgisayarların ortak yazıcı ile olan ayarlarının yapılırken davacının bilgisayar kullanıcı şifresi sorularak bilgisayarı açıldığında bilgisayarındaki uygulamaların görüldüğü ve whatsapp yazışmalarının okunduğu, davacı işçinin whatsapp’ında özel yazışmalarının hukuka aykırı bir yöntemle neden elde edildiğine dair işveren tarafından belirli ve uygun bir açıklama da yapılmadığı, davalı işveren tarafından davacı işçinin o gün bilgisayarda yapılacak işlemlerden de haberdar edilmediği, …., tüm bu nedenlerle davacının bilgisayarında bulunan şahsi yazışmalarının hukuka aykırı bir şekilde elde edildiğinin anlaşıldığı, iş akdi fesih sebebi olarak ileri sürülemeyeceği, feshin haklı ve geçerli bir nedene dayanmadığı, mahkemenin bu yöndeki tespit ve değerlendirmelerinin dosya içeriğine uygun olduğu, davalı vekilinin istinaf itirazlarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır. “

İstanbul BAM  47. HD E. 2022/2863  K.2023/196 T. 09.02.2023

Alman Federal Sosyal Mahkemesi’nin Uzaktan Çalışmada İş Kazasına Dair Kararı

Dış saha satış müdürü olan davacı, evinin üçüncü katında işveren tarafından belirli bir tutarla desteklenen tam donanımlı bir ev ofisi kurmuştur. 17 Eylül 2018 tarihinde, sabah saat 07:00 civarında, özel alanından ev ofisine geçerken merdivenlerden düşmüş ve 12. göğüs omurunda kırık meydana gelmiştir. Davacı, işe başlamak üzere home ofisine giderken, dördüncü kattan üçüncü kata inerken bir basamaktan kaymıştır.

Davalı, bu olayın iş kazası olarak değerlendirilmesini reddetmiş ve tazminat taleplerini geri çevirmiştir. Davalıya göre, iş kazası sigorta koruması ancak iş alanına ulaşıldığında başlamaktadır.

Sosyal Mahkeme, 17 Eylül 2018 tarihinde yaşanan düşüşün bir iş kazası olduğuna ve işe başlama yolunun iş yolunu kapsadığına hükmetmiştir.

Kararın nedenleri: Davacı, 17 Eylül 2018 tarihinde meydana gelen olayın iş kazası olduğunu beyan etme hakkına sahiptir. Kanun uyarınca, iş kazaları sigorta teminatını oluşturan bir faaliyet sonucunda sigortalı kişilerin uğradığı kazalardır. Sigortalı faaliyetler aynı zamanda sigortalı faaliyetle ilgili faaliyet yerine gidiş ve dönüş doğrudan yolunun kapsanmasını da içerir. Kazalar, vücudu dışarıdan etkileyen, sağlığın bozulmasına veya ölüme yol açan geçici olaylardır. Dolayısıyla iş kazası, yaralanan kişinin, sigortalı faaliyetin yasal gereklerini yerine getirmiş olmasını ve dolayısıyla “sigortalı kişi” olmasını gerektirmektedir.

Alman Federal Sosyal Mahkemesi Kararı, B2U4/21R, 08.12.2021

CEVAP: İlgili dönemde kıdem ödenmeyerek ve sanırım bir protokol yapılarak hakları sabit bırakılıp ödenmemişti.

Şu an ödenmesi isteniyorsa, öncelikle ödeme tarihine kadar olan dönem değil, ilgili protokol yani çıkış&giriş tarihine kadar olan dönem için ödeme yapılabilir.

O dönemi sıfırlamak için yeni bir protokol ile ilk protokolün iptali ve çalışana emeklilik sebebiyle ayrıldığı döneme kadar olan ödeme yapılacağı belirtilebilir. Hesaplama ise 2 yöntemle yapılır. Ya o tarihte alsaydı ne kadar kıdem alacaksa, o en yüksek mevduat faizi ile güncellenir ya da yeni ücret seviyesinden ilgili dönem dikkate alınarak hesaplama yapılır.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Çocuk ve Genç İşçilerin Çalışma Süreleri

Çocuk işçi: 14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişidir.

Genç işçi: 15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış kişidir.

• Çocuk işçilerde haftalık çalışma süresi 35 saat, genç işçilerde ise 40 saattir.

• 2 saatten fazla 4 saatten az süren işlerde 30 dakika; 4 saatten 7,5 saate kadar olan işlerde çalışma süresinin ortasında 1 saat ara dinlenmesi verilir.

• Çocuk işçilerde günlük çalışma süresi 7 saat; genç işçilerde ise günlük çalışma süresi 8 saatten fazla olamaz.

• Çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz 40 saatten az olamaz.

• Günlük çalışma süreleri, 24 saatlik zaman diliminde, kesintisiz 14 saat dinlenme süresi dikkate alınarak uygulanır.

• Çocuk ve genç işçilerin, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmaları yasaktır.

• Sanayiye ait işlerde 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır.

• Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.

• Çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisi ile yazılı iş sözleşmesi yapılması gerekir.