Çalışma İzni Başvurularında Yeni Değerlendirme Kriterleri

Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin Ek maddesi gereğince uygulanan “Çalışma İzni Değerlendirme Kriterleri”, aynı Yönetmeliğin 22. maddesi gereğince güncellenmiş olup yeni çalışma izni değerlendirme kriterleri 1 Ekim 2024 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.
Yeni düzenlemeyle birlikte, çalışma izni değerlendirme kriterleri olan istihdam, mali yeterlilik ve ücret şartları gözden geçirilmiş ve sektörel, mesleki veya iş bazında yenilikler getirilmiştir.

Genel Değerlendirme Kriterleri

1. İstihdam kriteri

1.1. Bilanço esası usulüne tabi işyerlerinde, adına çalışma izni başvurusu yapılan yabancının çalışacağı işyerinde, istihdam edilmek istenilen her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşının istihdamı esastır.

1.2. Son yıl net satış tutarı 50.000.000 Türk Lirası veya daha fazla olan işyerinde istihdam edilecek beş yabancıya kadar çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde istihdam kriteri uygulanmaz.

2. Mali yeterlilik kriteri

2.1. Bilanço esası usulüne tabi yeni kurulan (cari yılda kurulmuş ve henüz yılsonu bilançosu ve yıllık gelir tablosu düzenlenmemiş olan işyeri) işyerinde istihdam edilecek yabancı adına yapılacak çalışma izni başvurusunda, işyerinin ödenmiş sermayesinin en az 500.000 TL olması gerekir.

2.2. Bilanço esası usulüne tabi faaliyette olan (kuruluşu cari yıldan önceki bir yılda olan ve en az bir yılsonu bilançosu ve yıllık gelir tablosu düzenlemiş olan işyeri) işyerinde istihdam edilecek yabancı adına yapılacak çalışma izni başvurusunda; işyerinin ödenmiş sermayesinin en az 500.000 TL olması veya net satışlarının en az 8.000.000 TL olması veya ihracatının en az 150.000 ABD doları olması gerekir.

2.3. Bilanço esası usulüne tabi işyerlerinin kurmuş oldukları adi ortaklıklar tarafından yapılacak çalışma izni başvurusunda, ortaklardan en az birinin ödenmiş sermayesinin en az 500.000 TL olması veya net satışlarının en az 8.000.000 TL olması veya ihracatının en az 150.000 ABD doları olması gerekir.

3. Ücret kriteri

3.1. Yabancıya ödenecek ücret, çalışma izni başvurusu tarihi itibariyle yürürlükte bulunan brüt asgari ücret tutarı dikkate alınmak suretiyle;

a) Üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin 5 katından,

b) Mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katından,

c) Diğer yöneticiler için asgari ücretin 3 katından,

ç) Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar için asgari ücretin 2 katından,

d) Ev hizmetleri ve diğer mesleklerde/işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücret düzeyinden az olamaz.

4. İstihdam ve mali yeterlilik kriteri istisnası

4.1. Çalışma izni başvurusu tarihi itibarıyla son beş yılda en az üç yıl süreyle Türkiye’de öğrenci ikameti hariç olmak kaydıyla ikamet izni, çalışma izni veya uluslararası koruma kapsamında yasal olarak kalmış yabancılar adına yapılan yurt içi çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde, bu kapsamda yer alan en fazla üç yabancı ile sınırlı olmak üzere istihdam ve mali yeterlilik kriterlerinin uygulanmaması esastır.

4.2. Birinci fıkra kapsamındaki işyerlerinde çalışma izniyle çalışan yabancıların sayısının aynı işyerinde çalışan Türk vatandaşı sayısından fazla olmaması esastır.

4.3. Uluslararası koruma kapsamında yer alan yabancılara dair ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla aynı işyerinde birinci fıkradaki şartları sağlayan üçten fazla yabancının çalışacak olması halinde işyerinde çalışacak dördüncü ve sonraki yabancılar adına yapılan çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde işyerinde çalışan her bir yabancı için ayrı ayrı beş Türk vatandaşının istihdamı ve mali yeterlilik kriterinin karşılanması esastır.

Sektör, Meslek veya İş Temelinde Özel Değerlendirme Kriterleri

1. Bilişim Sektörü
1.1. Bilişim sektöründeki işyerlerinde, yazılım geliştirme, veri tabanı, mobil yazılım, sistem güvenliği ve kurumsal mimari gibi uzmanlık gerektiren pozisyonlar için çalışma izni başvurularında istihdam ve mali yeterlilik kriterleri uygulanmaz.
1.2. Diğer sektörlerde benzer uzmanlık gerektiren pozisyonlar için ise istihdam ve mali yeterlilik kriterleri en fazla iki yabancı ile sınırlı olarak uygulanmaz.

2. Eğitim Sektörü
2.1. Eğitim kurumlarında çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularında Milli Eğitim Bakanlığı veya Yükseköğretim Kurulu’ndan ön izin alınması zorunludur.
2.2. Yükseköğretim Kurulu’ndan ön izin alan yabancı öğretim elemanları için çalışma izni başvurularında genel değerlendirme kriterleri uygulanmaz.
2.3. Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel okullarda ön izin gerektiren meslekler için çalışma izni başvurularında istihdam ve mali yeterlilik kriterleri uygulanmaz.

3. Ev Hizmetleri Sektörü
3.1. Ev hizmetlerinde yabancıların çocuk, engelli veya yaşlı bakımı ile hasta refakatinde istihdamı esastır.
3.2. Çocuk bakımı için aile üyeleri veya velayet sahibi kişiler, engelli veya yaşlı bakımında ise yakını veya vasisi olanlar çalışma izni başvurusu yapabilir.
3.3. Çalışma izni başvurularında bakım yapılacak kişinin durumu, bakıcı yabancının niteliği ve işverenin durumu dikkate alınır.

4. İleri Teknoloji Gerektiren Sektörler
4.1. Nitelikli yatırımlar için yapılan çalışma izni başvurularında genel değerlendirme kriterleri kısmen veya tamamen uygulanmayabilir.
4.2. Ar-Ge merkezlerinde çalışacak yabancılar için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın olumlu görüşü gereklidir; istihdam ve mali yeterlilik kriterleri uygulanmaz.

5.Sağlık Sektörü
5.1. Sağlık kurumlarında çalışacak yabancılar için Sağlık Bakanlığı’ndan ön izin alınması zorunludur.
5.2. Kamu kurumlarında çalışacak yabancılar için istihdam, ücret ve mali yeterlilik kriterleri uygulanmaz.

Şirket Ortağı Yabancılara İlişkin Değerlendirme Kriterleri

1. Şirket ortağı yabancı için mali yeterlilik ve istihdam kriterleri

1.1. Bilanço esası usulüne tabi işyerlerinde;

 a) Yeni işyeri açan veya bir işyerine ortak olan yabancı adına yapılan çalışma izni başvurusunun değerlendirilmesinde, yabancının ortağı olduğu işyerinin ödenmiş sermayesinin en az 500.000 TL olması koşuluyla yabancının sermaye tutarının en az 500.000 TL olması ve ortaklık payının en az yüzde yirmi olması şartı aranır.

 b) Yeni işyeri açan veya bir işyerine ortak olan yabancı adına yapılan çalışma izni başvurusunun değerlendirilmesinde, işyerinde en az beş Türk vatandaşının istihdamı gerekir. İşyerinde en az beş Türk vatandaşı istihdamı şartı bakımından, şirket ortağı veya işyeri sahibi yabancıya verilecek ilk çalışma izni şerhli olarak düzenlenir. İlk çalışma izni süresinin yedinci ayının başından itibaren işyerinde her ay en az beş Türk vatandaşının istihdamı esastır.

1.2. 100.000 ABD Doları ve üzerinde sermaye payı olan yabancı ortak adına yapılacak çalışma izni başvurusunun değerlendirilmesinde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde düzenlenen kriterler uygulanmaz.