Günlük Gelişmeler

ABD’den Türkiye’ye “Emekli Maaşlarını Artırın” Tavsiyesi

ABD merkezli danışmanlık firması Mercer ve CFA Enstitüsü tarafından yayımlanan Küresel Emeklilik Endeksi raporuna göre, Türkiye, emeklilik maaşları açısından 48 ülke arasında 45. sırada yer aldı ve D kategorisine dâhil edildi. D kategorisi, iyileştirilmesi gereken ciddi zayıflıkları olan ve sürdürülebilirliği şüpheli sistemleri ifade ediyor. Raporda, Türkiye’ye yönelik tavsiyeler arasında “en düşük emekli maaşlarının artırılması” ve emeklilik öncesi bireysel emeklilik fonlarına erişimin sınırlandırılması önerildi. Türkiye’nin endeks puanı 2023’te 46,3 iken, 2024’te 48,3’e yükseldi.

2024 ve 2025 Yılı Emeklilerinin Maaş Farkına Yönelik Çalışma Sürüyor

TRT Haber’de yer alan habere göre, bu yıl emekli olacaklar %30-35 oranında daha fazla maaş alma fırsatına sahip. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı bu konuda çalışmalarını sürdürüyor ve raporun önümüzdeki hafta açıklanması bekleniyor. 2024 ve 2025 emekli maaş farkları, ekonomik göstergeler ve aylık bağlama sistemi nedeniyle oluştu. Uzmanlar, bu yıl emekli olmayı düşünenlere acele etmemelerini tavsiye ediyor. Bu fark SSK ve Bağkur emeklilerini etkilerken, memurları kapsamıyor.

Özel Sektörün Kredi Borcu 175 Milyar Doları Aştı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre, özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, 2023 yıl sonuna kıyasla ağustos ayında 11,2 milyar dolar artarak 175,4 milyar dolara ulaştı. Bu artış, 8,6 milyar dolarlık uzun vadeli ve 2,6 milyar dolarlık kısa vadeli borçlanmalardan kaynaklandı. Ağustos sonu itibarıyla uzun vadeli borç 163,6 milyar dolar, kısa vadeli borç ise 11,8 milyar dolar oldu. Bankaların uzun vadeli borçlanması 4,8 milyar dolar, finansal olmayan kuruluşların borçlanması ise 1,5 milyar dolar arttı. Kısa vadeli borçların çoğunluğu finansal kuruluşlara ait. Ayrıca, önümüzdeki 1 yıl içinde 52,7 milyar dolar anapara geri ödemesi yapılacak.

Alman Federal Hükümetinin Emekli Çalışanları Teşvik İçin Yasal Değişiklikleri

Alman federal hükümeti, emeklilik yaşının ötesinde çalışmayı teşvik etmek amacıyla yasal değişiklikleri onayladı. Bu değişiklik, yaşlıların iş gücünde kalmasını daha değerli hale getirmeyi amaçlamaktadır.

1. Ana Değişiklikler:
   • Yeniden İstihdam Yasaklarına İstisna:
     • Emeklilik yaşına ulaşan çalışanlar için belirli süreli iş sözleşmelerine izin verilecek. İşverenler, emeklilere belirli bir nedene ihtiyaç duymadan sözleşme sunabilecek. Ancak bu, toplam süresi sekiz yılı veya aynı işverenle yapılan on iki belirli süreli sözleşmeyi aşmamak şartıyla geçerli olacak.
   • İstihdam Teşvikleri ve Emeklilik Sigortası:
     • Emeklilik yaşına ulaşmış ve sigortadan muaf çalışanlar için, işverenlerin normal katkılar yerine ücretlere ek tutarlar ödemesine izin veren bir düzenleme de bulunmaktadır.
2. Uygulama Tarihleri:
   • Değişikliklerin Ocak ve Temmuz 2025 arasında uygulanması bekleniyor.
   • İşveren katkılarıyla ilgili düzenlemeler ise 1 Temmuz 2025’te yürürlüğe girecek.
   • Yasama sürecinin ne kadar süreceği henüz kesin değil, ancak işverenlerin bordro yazılımlarını ayarlaması için yeterli zaman sağlanması hedefleniyor.

Bu değişiklikler, federal hükümetin iş gücü büyüme girişimlerinin bir parçası olarak yaşlı bireylerin emeklilik sonrası çalışma imkanlarını artırmayı amaçlamaktadır.

Birleşik Krallık Kamu Politikası Araştırma Enstitüsü: Sağlıksız İşyerlerine Para Cezası Verilmeli

Birleşik Krallık Kamu Politikası Araştırma Enstitüsü (IPPR), işverenlerin sağlıksız iş ortamları yarattıkları takdirde para cezasına çarptırılmaları gerektiğini savunuyor. Enstitü, sağlıklı gıda sunamayan işverenlerin, kamu sansürü ve para cezası gibi düzenleyici işlemlerle karşı karşıya kalmasını önerdi.

Bu öneri, Sağlık Bakanı Wes Streeting’in, kilo verme aşıları gibi tedavilerin işsiz insanların iş hayatına geri dönmesine yardımcı olabileceği açıklamasının ardından geldi. Ancak IPPR, insanların sağlıksız işyerlerine geri dönmelerinin etkili bir çözüm olmayacağını vurguluyor.

Enstitü, işverenlerin çalışan sağlığını iyileştirme sorumluluğunu alması gerektiğini, aksi takdirde düzenleyici işlemlerle karşılaşmaları gerektiğini belirtti. Ayrıca, obezite, anksiyete ve depresyon gibi işin neden olduğu sağlık sorunlarıyla başa çıkılması gerektiği ve bu konuda işverenlere finansal teşvikler verilmesi önerildi.

Öneriler, işyeri sağlığını iyileştiren işverenlere ulusal sigorta primlerinde indirim sağlanması gibi teşviklerle destekleniyor.

Airbus, Talep Düşüşü Nedeniyle 2.500 Çalışanını İşten Çıkarmayı Planlıyor

Airbus, talep azalması nedeniyle 2026 ortasına kadar savunma ve uzay bölümünde 2.500’e kadar kişiyi işten çıkarmayı planlıyor.  Bu gelişme, şirketin Temmuz ayı sonunda yayımlanan ikinci çeyrek kazanç raporunda karında bir düşüş bildirmesinin ardından geldi.

Şirket, kötü sonuçları tedarik zinciri sorunları ve uzay birimindeki ek maliyetlerle ilişkilendiriyor. Airbus, bu konudaki yorum taleplerine henüz yanıt vermedi.

Küresel İş Dünyasının Ekonomideki En Büyük Sorunları ve Beklentileri

Küresel Ekonomik Görünüm ve İş Dünyası Zirvesi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ev sahipliğinde gerçekleştirilen uluslararası iş dünyası zirvesi, 62 ülkeden 800’den fazla iş insanını bir araya getirdi. Zirve kapsamında, Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) ve Dünya Odalar Federasyonu (WCF) tarafından hazırlanan “ICC Dünya Odalar Federasyonu Küresel Ekonomik Görünüm Anketi” raporunun sonuçları paylaşıldı. Bu rapor, dünya genelinde gayrisafi yurt içi hasılanın %90’ını temsil eden 96 ülkeden iş dünyası temsilcilerinin görüşlerine dayanmaktadır.

Küresel Ekonomik Görünüm: İş Dünyasının Beklentileri

Araştırmaya göre, işletmelerin büyük bir kısmı (%71) önümüzdeki 12 ay içinde fiyatların ılımlı bir şekilde artacağını öngörüyor. %14’lük bir kesim fiyatların daha hızlı artacağını, %13’ü fiyatların sabit kalacağını ve sadece %3’ü fiyatların gerileyeceğini tahmin ediyor.

Bölgelere Göre İşletmelerin Başlıca Sorunları

İş dünyasının karşılaştığı sorunlar, bölgelere göre farklılık göstermektedir:

• Kuzey Amerika: Enflasyon, nitelikli iş gücü eksikliği, vergilendirme ve iç politika istikrarsızlığı.
• Latin Amerika ve Karayipler: Güvensizlik, belirsizlik, finansal problemler ve döviz kuru riski.
• Sahra Altı Afrika: Vergilendirme, rekabetçi ithalat ve enflasyon.
• Orta Doğu ve Kuzey Afrika: Jeopolitik gerginlikler, finansal problemler ve iş gücü eksikliği.
• Avrupa ve Orta Asya: Nitelikli iş gücü eksikliği, jeopolitik gerginlikler ve enflasyon.
• Doğu Asya ve Pasifik: Enflasyon, finansal problemler ve vergilendirme.
• Güney Asya: Vergilendirme, finansal problemler ve teknolojik gelişmelerin eksikliği.

Yapay Zeka: Riskler ve Fırsatlar

Anket sonuçlarına göre, iş dünyasının %66’sı yapay zekayı hem risk hem de fırsat olarak görmektedir. %23’ü yapay zekayı büyüme ve inovasyon için bir fırsat olarak değerlendirirken, % 10’u ise yönetilmesi gereken bir risk olarak tanımlıyor. Ayrıca, işletmelerin %60’ı yapay zeka uygulamalarının yüksek inovasyon gerektiren sektörlerle sınırlı olduğunu belirtmiştir.

Finansal Katılım ve Ekonomik Belirsizlik

Ankete katılan tüm bölgeler, finansal katılımın önündeki en büyük engelin ekonomik belirsizlik olduğunu vurgulamıştır. Bu sorun, hem gelişmekte olan hem de gelişmiş ülkelerde ciddi bir engel olarak karşımıza çıkmaktadır. Yüksek enflasyonun krediye erişimi zorlaştırdığı ve hemen hemen tüm bölgelerde bu durumun önemli bir şikayet konusu olduğu belirtilmiştir.

Satış Gelirleri Beklentileri

İş dünyası temsilcilerinin %50’si satış gelirlerinin önümüzdeki yıl düşük seviyede de olsa artacağını öngörmektedir. %30’u ise satış gelirlerinin sabit kalacağını tahmin etmektedir. Bu sonuçlar, küresel enflasyonun iş dünyası üzerindeki etkilerini ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıkları gözler önüne sermektedir.

İklim Politikalarına Uyum ve KOBİ’lerin Geçiş Desteği

İşletmeler, iklim politikalarına uyum sağlamak için enerji kaynaklarını çeşitlendirmekte ve yeşil teknolojilere geçiş yapmaktadır. Ancak özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ), yeşil ekonomiye geçiş için mali desteğe ihtiyaç duymaktadır.

KOBİ’lerin yeşil ekonomiye geçişinde en önemli destekler şu şekilde sıralanmaktadır:

• Mali destekler
• Dijital teknolojilerin kullanımının teşvik edilmesi
• Raporlamanın standartlaştırılması ve basitleştirilmesi

Yeni Bir İşte Çalışmaya Başladığını WhatsApp İle Bildiren Çalışan, Ödenmeyen Alacakları Kıdem Tazminatı Talep Edebilir mi?

“Her ne kadar mahkemece davacı işçi tarafından keşide edilen 11.05.2022 tarihli ihtarnameye değer verilerek iş akdinin geniş anlamda bir kısım ücret alacaklarının ödenmemesi nedeniyle 4857 sayılı Yasa’nın 24/II-e maddesi gereğince feshedildiği ve kıdem tazminatı koşulunun oluştuğu belirtilmişse de dosya içerisinde bulunan davacı işçi ile davalı işveren arasındaki 22.03.2022 tarihli whatsapp görüşme kaydı içeriğine göre davacı işçinin başka bir işyerinde yeni bir iş bulup çalışmaya başlamasıyla iş akdi sonlanmıştır.
Bu husus davacının 22.03.2022 tarihinden itibaren ….sicil nolu işyerinde çalışmaya başladığını gösterir SGK hizmet cetveli ile de sabittir. O halde iş akdi davacının 22.03.2022 tarihinde başka bir işyerinde çalışmak için ayrılmasıyla sonlanmış olup yaklaşık 2 ay sonra bir kısım ücretlerinin ödenmediği gerekçesiyle gönderilen ihtarnameye değer verilemez. Kıdem tazminatı alacağı yönünden davanın reddine karar verilecek yerde kabulü doğru olmamıştır.”

Antalya BAM 10. Hukuk Dairesi, E. 2024/1694, K. 2024/1923, T.10.07.2024.

Rekabet Kurulu’ndan Koroplast’a 31,2 Milyon Lira Ceza

Rekabet Kurumu’nun internet sitesinde yayımlanan duyuruya göre, Koroplast’ın, alıcılarının yeniden satış fiyatını belirlemek suretiyle Rekabeti Korunması Hakkında Kanun’u ihlal edip etmediğinin tespiti amacıyla yürütülen soruşturma tamamlandı.

Kurul, bu süreçte teşebbüsün sunduğu uzlaşma metnini kabul etti ve soruşturmayı uzlaşmayla sonuçlandırdı.

Böylece, ihlali kabul eden Koroplast’a %25 indirimle 31milyon 209 bin 737 lira idari para cezası kesildi.

WRC, Göçmenlik İzninin Yenilenmesini Beklerken Haksız Yere İşten Çıkarılan Çalışana 25.000 Euro Ödenmesine Karar Verdi

Davacı, 2018’den beri İrlanda’da yaşayan bir Brezilya vatandaşıdır ve 2 Ağustos 2022’de Galway merkezli bir giyim perakendecisinde işe başlamıştır. Davacının, İrlanda’da yasal olarak çalışmasına izin veren bir İrlanda Oturma İzni (IRP) kartı bulunmaktadır. Kartını her yıl yenilemesi gerekmektedir. Davacı, 20 Kasım 2023’te IRP kartının yenilenmesi için başvuru yapmıştır. Son kullanma tarihi 23 Ocak 2024’tür.

Davalı şirketin bordro yöneticisi, şikayetçiye IRP kartının süresinin dolmak üzere olduğunu bildirmiştir. Davalının ofis müdürü, şikayetçinin IRP kartının süresinin dolacağını öğrenince, şikayetçiye bir işten çıkarma mektubu vermiştir. Ofis müdürü, işten çıkarma mektubunda, şikayetçinin geçerli bir çalışma vizesi olmadığı gerekçesiyle iş akdinin derhal feshedildiğini belirtmiştir. Müdür, şikayetçiyle vize durumu hakkında görüşmemiş ve itiraz hakkı tanımamıştır.

WRC (İşyeri İlişkileri Komisyonu) Yargı Görevlisi Niamh O’Carroll, ofis müdürünün 25 Ocak 2024’te işten çıkarma kararı aldığını, ancak şikayetçiye IRP kartının 28 Ocak 2024’te yenileneceğini bildirdiğini belirtmiştir. Şikayetçiye itiraz hakkı tanınmaması ve vize durumu hakkında görüşme yapılmaması nedeniyle işten çıkarmanın haksız olduğuna karar verilmiştir. WRC, davacı çalışana Haksız İşten Çıkarma Yasası uyarınca 25.000 € tazminat ödenmesine karar vermiştir

Günün Sorusu

SORU: Bir çalışanımızla ilgili iki adet maaş haczi müzekkeresi tebliğ aldık. Akabinde, bu çalışanımızdan memnun olunmadığını ve iş akdinin feshedilmesinin değerlendirildiği bilgisini aldık. Henüz dosyalara bir ödeme yapılmadı, bu ay sonunda yapılacak.

Biz çalışanımızın işten çıkarken hak kazanacağı UBGT, fazla mesai, kıdem, ihbar… vs. kalemlerinin tamamının 4’te 1’ini icra dairesine yatırmalı mıyız? Yoksa kıdem ve ihbar hariç sadece ücret olarak nitelendirilen kalemlerin 4’te 1’ini yatırarak kalanı çalışanımıza mı vermeliyiz?

CEVAP: Tarafınıza tebliğ edilen icra yazısında, kesintilerin mahiyetleri ve nasıl uygulanacağını dair açık bir ifadeye yer verilir. Kural olarak, ücret ve bu mahiyetteki ödemelerden 1/4; tazminatlardan ise tamamı kesintiye tabi tutulur.

Bu sebeple, gelen yazıdaki işlemi uygulamak, yazıda açıklık yoksa, yukarıdaki gibi işlem tesis etmek uygun olur.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Performans Düşüklüğü ve Verimsizlik Tespiti

Performans düşüklüğü ve verimsizlik tespitinin objektif koşullara dayalı olarak belirlenmesi gerekmektedir.

Performans tespitinde bir takım kriterler mevcuttur:

• Kriterlerin önceden belirlenip çalışana işe başladığında tebliğ edilmelidir.
• Kriterlerin objektif ve ölçülebilir olması gerekir.
• Kriterler işyerine özgü olmalıdır.
• Hedefe ulaşılabileceği zamanın belli olması gereklidir.
• Hedef ulaşılabilir olmalıdır.

Bütün bu unsurların yanında işçinin performansının düşük olduğunu iddia eden işverenin işçisine performansını geliştirmek için eğitim verip vermediği de dikkate alınmaktadır.