Günlük Gelişmeler

Ekonomik Güven Endeksi, Kasım 2024*

TÜİK’in 28.11.2024 tarihli verilerine göre, ekonomik güven endeksi 97,1 oldu.
Ekonomik güven endeksi Ekim ayında 98,0 iken, Kasım ayında %0,9 oranında azalarak 97,1 değerini aldı.
Bir önceki aya göre Kasım ayında tüketici güven endeksi %1,0 oranında azalarak 79,8 değerini, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi %1,2 oranında artarak 103,4 değerini, hizmet sektörü güven endeksi %2,9 oranında azalarak 111,0 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi %0,9 oranında artarak 111,7 değerini, inşaat sektörü güven endeksi %1,7 oranında artarak 87,8 değerini aldı.

Dış Ticaret İstatistikleri, Ekim 2024*

TÜİK’in 28.11.2024 tarihli verilerine göre, Ekim ayında genel ticaret sistemine göre ihracat %3,1 arttı, ithalat değişmedi.

Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2024 yılı Ekim ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre %3,1 artarak 23 milyar 500 milyon dolar, ithalat aynı kalarak 29 milyar409 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Genel ticaret sistemine göre ihracat 2024 yılı Ocak-Ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,1 artarak 216 milyar 195 milyon dolar, ithalat %7,2 azalarak 282 milyar 49 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yeşil Dönüşümde Hızlı Davranan Kazanacak*

Türkiye’nin sürdürülebilir büyüme ve kalkınmasının yakın gelecekte global ekonomiyi şekillendirecek yeni rekabet alanlarındaki varlığına bağlı olduğunu aktaran İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, 2040 yılına kadar 29 trilyon dolar ile 48 trilyon dolar arasında gelir üretecek 18 endüstride şimdiden hazırlık yapıp atılım yapılması gerektiğini söylüyor. Bu rekabet alanlarının e-ticaret, elektrikli araçlar, batarya teknolojileri, bulut servisleri, yarı iletkenler gibi alanların geldiğini aktaran Avdagiç, 18 yeni rekabetçi arenanın küresel ekonomiyi şekillendireceğini ve bu alanların 2040 yılına kadar 2-6 trilyon dolar kâr yaratacağını söylüyor

Türk Tekstil Sanayisi Askeri Ürünlerle Küresel Pazarları Hedefliyor*

Artan küresel savaş iklimi, askeri tekstil ürünlerine olan talebi artırdı. Yaklaşık 50 milyar dolarlık bir iş hacmi oluşturan askeri tekstil sektörü, Türk tekstil sanayinin yenilikçi çözümleriyle büyümeye devam ediyor. Radar görünmezliği sağlayan gizlenme kumaşlarından kurşun geçirmez malzemelere kadar birçok ürün geliştiren Türk firmaları, hem yurt içi hem de yurt dışı ordulara hizmet sunuyor.

Öne Çıkan Firmalar ve Yatırımları

1. Berteks Tekstil: TSK ile imzalanan “Stratejik İşbirliği Anlaşması” kapsamında paraşüt kumaşları geliştiren Berteks, yanmaz ve ses emen kumaşlar gibi yenilikçi ürünler üretmekte. Ayrıca Ar-Ge merkezlerinde yerli ve milli teknolojilerle ürün geliştirmeye devam ediyor.
2. Özman Tekstil: Diyarbakır ve Batman’daki tesislerinde askeri kıyafetler, kamuflajlar ve çantalar üreten firma, Ukrayna ve Katar ordularına ihracat yapıyor. Üretiminin yüzde 60’ını askeri sektöre ayıran Özman, ayda 250 bin adetlik kapasiteye sahip.
3. Artar Tekstil: Türk savunma sanayisinin lisanslı üreticisi olan firma, Hürkuş ve Anka3 gibi projeler için kıyafet üretmekte. Aynı zamanda gençlerin ilgisini çeken lisanslı ürünlerle yerli markaların tanıtımını güçlendirmeyi hedefliyor.

Türkiye, yıllık 2,5 milyar dolarlık teknik tekstil ihracatı gerçekleştiriyor. Nano-teknolojik ürünlerin ağırlık kazandığı bu alanda, ABD, Ukrayna ve Katar gibi ülkelere yapılan ihracat dikkat çekiyor. Küresel teknik tekstil ihracatının 124 milyar dolar olduğu sektörde, Türk tekstil sanayi rekabet gücünü artırmayı hedefliyor.

Beyaz Yaka İş İlanlarında Yeni Trend: Veri Yönetimi ve Yapay Zeka Yetkinlikleri*

Kariyer.net, istihdam piyasasına ilişkin 2024’ün üçüncü çeyrek verilerini açıkladı. İş ilanı sayısında ilk üç sırayı yapı, üretim ve tekstil sektörleri alırken, telekomünikasyon sektörü ilan sayısını geçen yılın aynı dönemine göre %34 artırarak lider oldu. Adayların en fazla ilgi gösterdiği sektörler arasında havacılık zirveye yerleşirken, bu sektörde ilan başı başvuru oranı %43 arttı.

Beyaz yaka ilanlarında en çok aranan yetenekler arasında MS Office bilgisi, raporlama, iletişim, analitik düşünme ve İngilizce öne çıkarken, veri yönetimi, yazılım/programlama ve yapay zeka yetkinlikleri yeni talepler arasında yer aldı.

Kariyer.net CEO’su Fatih Uysal, ekonomik dalgalanmalara rağmen işgücü piyasasının uyum sağlama kabiliyetine vurgu yaparak, yapay zeka ve veri yönetimi yeteneklerinin gelecekte daha önemli hale geleceğini belirtti.

Çalışanlar Yan Haklar Hakkında Detaylı Bilgi İstiyor

Legal Shield’in yaptığı yeni bir araştırmaya göre, ABD’li işçiler işyeri faydaları hakkında daha ayrıntılı ve sık bilgi talep ediyor. Çalışanlar, kişiselleştirilmiş fayda iletişimi istediklerini ve işverenlerin bu iletişimi daha etkili hale getirmeleri gerektiğini vurguluyor. Araştırma, çalışanların büyük bir kısmının (%89) fayda bilgilerini yaş, cinsiyet ve konum gibi faktörlere göre uyarlanmış olarak almak istediklerini ortaya koyuyor. Ayrıca, çalışanların yarısı (%51) yılda üç defadan fazla güncelleme almak istiyor. Canlı destek talebi de yüksek; %79’u sosyal yardım soruları için canlı temsilciye erişim arıyor.

İletişim tercihleri arasında e-posta (%41) ve yüz yüze toplantılar (%27) öne çıkarken, çalışanların çoğu sağlanan materyallerde gerekli bilgileri bulmakta zorluk çekiyor. Bu bulgular, işverenlerin ve İK departmanlarının, yan haklar paketlerini sunma yöntemlerini gözden geçirmeleri gerektiğini gösteriyor.

Almanya’da Çalışan Verilerinin Korunmasına Yönelik Yeni Yasa Taslağı: Şeffaflık ve Sıkı Düzenlemeler

Almanya’da 8 Ekim 2024’te sunulan yeni Çalışan Verilerinin Korunması Yasası (BeschDG-E) taslağı, çalışan verilerinin korunmasına yönelik daha fazla yasal netlik sağlamayı amaçlamaktadır. Taslak, önceki koalisyon tarafından önerilen daha sıkı veri işleme gerekliliklerini ve şeffaflık önlemlerini içeriyor. Ancak, bazı maddeler belirsizlikler yaratıyor.

Ana noktalar:

1. Gözetim Yasağı: Çalışanları izlemek için kullanılan teknik sistemlerden elde edilen verilerin, işteki yaptırımlar için kullanılması yasaklanıyor.
2. Veri Kullanım Kısıtlamaları: Performans kontrolü için elde edilen verilerin kullanılmasına da sınırlamalar getiriliyor.
3. Toplu Sözleşmeler: Çalışanların veri korunmasına ilişkin toplu sözleşme hükümleri, GDPR’ye aykırı olamaz.
4. Veri İşleme: İşverenlerin veri işleme amaçlarını açıkça belirlemeleri gerekiyor; aksi takdirde veriler kullanılamaz.
5. Çalışanların Hakları: Çalışanlar, verilerinin işlenmesi hakkında bilgi alma hakkına sahip olacak ve GDPR’ye aykırı işlem gören veriler iş mahkemelerinde kullanılamayacak.
6. İzleme ve Profil Oluşturma: Çalışan verilerinin izlenmesi ve profillemesi ancak belirli koşullarla yapılabilir.

Yasa, özellikle çalışanların izlenmesi, biyometrik veriler ve sağlık verilerinin işlenmesi gibi konularda daha sıkı düzenlemeler getirmektedir. Bu taslağın, koalisyon değişiklikleri nedeniyle uygulamaya girmesi zaman alabilir.

Çalışan ve CEO Ücret Farkı: Adil Ücret Sözleşmesi Raporunun Çözüm Yolları

High Pay Center ve abrdn Financial Fairness Trust tarafından hazırlanan rapor, Birleşik Krallık’taki çalışan-yönetici ücret farkının büyük ekonomiler arasında en yükseklerden biri olduğunu belirtiyor. “Adil Ücret Sözleşmesi” başlıklı rapor, gelir eşitsizliğini azaltmayı ve daha adil ücret uygulamalarını teşvik etmeyi hedefliyor.

Öneriler:
Rapor, ücret farklarını ele almak için dört alanda on politika önerisi sunuyor:

1. İstihdam hakları: CEO-işçi ücret oranlarının sınırlandırılması ve çalışan temsilinin güçlendirilmesi.
2. Kurumsal yönetim: Şirket kurullarında işçi temsilinin artırılması ve kâr paylaşımı ile çalışan sahipliğinin teşvik edilmesi.
3. Yatırım ve yönetim: Kurumsal yönetim yasalarının, kârların adil dağıtımını ve uzun vadeli sürdürülebilirliği sağlayacak şekilde revize edilmesi.
4. Şeffaflık: Ücret dağılımının daha ayrıntılı raporlanması ve adil ücret uygulamalarına teşvik için vergi avantajlarının ilişkilendirilmesi.

Anketler, halkın büyük çoğunluğunun önerilere destek verdiğini gösteriyor. Örneğin, katılımcıların %69’u yönetici ücretine sınırlama getirilmesini destekliyor.

Rapor, bu reformların sadece gelir eşitsizliğini azaltmakla kalmayıp, ekonomik istikrar ve sosyal uyuma da katkı sağlayacağını savunuyor. Öneriler, yaklaşan yasama tartışmalarını etkilemek üzere tasarlanmıştır.

Yeni Nesil Müşteri Deneyimi Yönetimi Araştırması – 2024

Müşteri hizmetleri ve çağrı merkezi sektörü, 2024 yılında %64 büyüyerek 68,5 milyar TL’lik hacme ulaştı. Sektör, destek ve yönetici kadrolarıyla birlikte toplam 167.620 kişilik istihdam sağladı. İstihdamın ağırlıklı sektörleri: e-ticaret, perakende, tüketici ürünleri.

Çalışan Profili

• Çalışanların %70’inden fazlası kadın.
• Çalışanların yaş ortalaması 29.
• Üniversite mezunu çalışan oranı: %42.

Yatırım Alanları

• Reel sektör oyuncuları, en çok yapay zeka teknolojileri ve bulut tabanlı platformlara yatırım yapmayı planlıyor.
• Proaktif yapay zeka ve Robotik Süreç Otomasyonu (RPA), müşteri etkileşiminde ve operasyonel süreçlerde önemli roller üstleniyor.

Müşteri Memnuniyeti ve Ölçüm Stratejileri

• Şirketlerin %72’si, müşteri memnuniyetini düzenli olarak ölçüyor.
• Geri bildirimler, her ürün/hizmet sunumu sonrasında toplanıyor.
• Ölçüm yöntemleri çeşitlilik gösterse de düzenli değerlendirme yaygın.

Sektörün Büyüme İştahı

• Şirketlerin %20’si, müşteri departmanı çalışan sayısını artırmayı hedefliyor.
• Süreç optimizasyonu ve teknoloji kullanımının artırılması öncelikli konular arasında.
• Katılımcı firmaların %92’si, önümüzdeki 12 ayda yeni pazarlara açılmayı planlıyor.

Dış Pazar ve Hizmet İhracatı

• Türkiye’den yurtdışına hizmet sunma oranı: %35.
• Hedef pazarlar: İngiltere, Almanya ve Hollanda.
• Hizmet ihracatı, büyüme ivmesini artıran ana unsurlardan biri olarak değerlendiriliyor.

Rekabet Avantajı ve Farklılaşma İhtiyacı

• Düşük maliyet avantajının ötesinde, benzersiz bir değer önerisi sunmak kritik önem taşıyor.
• Dış kaynak hizmetlerinde kalite beklentisi, %88 oranıyla en öncelikli kriter.
• Kültürel farklılıklar ve uzaktan iletişim zorlukları, müşteri odaklı yaklaşımın önemini artırıyor.

2025 Beklentileri ve Stratejik Öngörüler

• Ekonomilerdeki yavaşlama ile şirketlerin yeni değer yaratım alanlarına yönelmesi bekleniyor.
• Maliyet yönetimi ve teknolojinin etkin kullanımı, müşteri deneyiminde fark yaratmada kritik rol oynayacak.
• Müşteri memnuniyetine odaklanan ve teknolojiyi harmanlayan şirketlerin ön plana çıkacağı öngörülüyor.

Online Yıllık İzin Kayıtlarının Geçerlilik Arz Eder mi?

“…bilirkişi raporunda yıllık izin belgeleri kullanılan …… yazılımında tutulduğunu, bu sistem üzerinde değişiklik istenildiğinde bilen kişi ya da kişiler tarafından yapılabileceğini, bu değişikliğin herkesi etkileyeceğini, böyle değişikliklerin yönetim onayı olmadan yapılamayacağını, bu tarz değişikliklerin sistemin çalışmasını da değiştireceğinin belirtildiği, hesap bilirkişisi …..17.12.2020 tarihli raporunda, turnike kayıtlarından davacının çalıştığı tespit edilen günler ile izin talep formlarında izin talep ettiği günlerin karşılaştırılmasında kayıtların uyumlu olduğunun, izin talep edilen günlerde davacının işe giriş kaydının bulunmadığının ve elektronik kayıtlara göre davacının 58,5 gün izin kullanma talebinde bulunduğunun belirtildiği, elektronik kayıtlarının ve yıllık izin belgelerinin karşılaştırılması, beyanı alınan davacının duruşmada yıllık izin kullandığı günleri hatırlamasının mümkün olmadığını belirtmesine göre davacının 58 gün yıllık izin kullandığı, sunulan bordroya göre davacıya 24 gün izin tahakkuku yapıldığından davacının hizmet süresine göre hak kazandığı 188 gün yıllık izinden tahakkuk yapılan 24 gün yıllık izin süresi ile elektronik kayıtlardan kullandığı tespit edilen 58 gün tenzil edildiğinde davacının 106 gün yıllık izninin bulunduğu….”

İstanbul BAM 30. HD 2021/3713 E. 2022/231 K. 02.03.2022

Belçika Yüksek Mahkemesi: İşten Çıkarılan Çalışan, Tazminat İçin Zararın Muhtemelliğini Kanıtlamalıdır

Bir belediye çalışanı, agresif davranış suçlaması nedeniyle kıdem tazminatı ödenerek işten çıkarıldı. Çalışan, bu nedenle başka bir belediyede işe başlamak zorunda kaldığını iddia ederek, kaybedilen fırsat nedeniyle tazminat talep etti.

Temyiz İş Mahkemesi Kararı: Mahkeme, işten çıkarılmanın zararı ile bir işi sürdürme fırsatının kaybının farklı olduğunu belirtti. Çalışanın, kaybedilen fırsat zararının gerçek ve spekülatif olmadığını kanıtlaması gerektiği ifade edildi. Ancak, çalışan mevcut işinde kalmayı düşündüğüne dair somut bir kanıt sunamadığı için bu talep reddedildi.

Yargıtay Kararı: Yargıtay, kaybedilen fırsat zararının tazmin edilebilmesi için zararın olası bir fayda ile nedensel bir bağlantısının ve bu faydanın gerçekleşme ihtimalinin kanıtlanması gerektiğini belirtti. Davacı, mevcut işinde kalmayı seçebileceğini kanıtlayamadığı için talebin temelsiz olduğuna hükmedildi. Temyiz başvurusu reddedildi.

Her iki mahkeme de çalışanın tazminat talebinin spekülatif olduğunu ve yasal dayanağının bulunmadığını belirterek talebi reddetti.

Günün Sorusu

SORU: e- devlet üzerinden yapacağımız adres değişikliği konusunda yardımcı olur musunuz?

CEVAP: Eğer işyeriniz farklı birana SGM’nin alanına giren bir adrese taşınıyor ise elektronik ortamda nakil işlemi gerçekleştirilebilir.

İşyeri tescil ekranından aşağıdaki kısımdan işlem gerçekleştirebilirsiniz .(https://uyg.sgk.gov.tr/stw/TescilMenu.do)

İşyeri sicil numarası ile sorgulama yapıp gerekli bilgileri doldurduktan sonra nakil bildirgesini oluşturmuş olacaksınız. Sisteme şifre talep formu, ticaret sicil gazetesi, vergi levhası, faaliyet belgesi, imza sirküleri ve vekaletname de yüklenecek.

Akabinde Kurum Yöneticini e-devletine yeni şifreler için onay gönderecek.

Yönetici onayı sonrası e-bildirge yetkilisin e-devletine yeni şifreler ulaşacak ve çalışanların nakil çıkış girişleri yapılacak.

Bunu Biliyor Muydunuz?

SGK Çıkış Kodu 16: Sözleşme Sona Ermeden Aynı İşverene Ait Diğer İşyerine Nakil

SGK çıkış kodu 16, bir çalışanın sözleşmesi sona ermeden aynı işverenin farklı bir işyerine naklini ifade eder. Bu durumda:

• İş sözleşmesi devam eder, kıdem ve ihbar tazminatı doğmaz.
• Sigorta primleri kesintisiz devam eder.
• Nakil edilen çalışan yeni işyerinde mevcut haklarına sahip olur.
• Çalışma şartlarında değişiklik yapılacaksa, işçinin onayı alınmalıdır.
• Nakil süreci düzgün yürütüldüğünde SGK hizmet dökümünde kesinti olmaz.

Nakil sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli unsur, çıkış ve giriş işlemleri yapılırken arada boşluk olmamasıdır. Aksi takdirde sigorta primlerinde aksaklık yaşanabilir.