Günlük Gelişmeler

TÜİK Ekim 2024 İşgücü İstatistikleri*

TÜİK’in 10.12.2024 tarihli verilerine göre, işsizlik oranı ekim ayında bir önceki aya göre 0,1 puan artarak %8,8 seviyesinde gerçekleşti. İşsiz sayısı bir önceki aya göre, 61 bin kişi artarak 3 milyon 175 bin kişi oldu.

Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2024 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre 61 bin kişi artarak 3 milyon 175 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,1 puan artarak %8,8 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde %6,9 iken kadınlarda %12,3 olarak tahmin edildi.

TÜİK Ekim 2024 Sanayi Üretim Endeksi*

TÜİK’in 10.12.2024 tarihli verilerine göre, sanayi üretimi yıllık %3,1 azaldı.
Sanayinin alt sektörleri (2021=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2024 yılı Ekim ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %14,2 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi %3,3 azaldı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %7,6 arttı.

SGK’ya Verilen Belge ve Beyannamelerle İlgili Genel Yazı*

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin Ek 7’inci maddesinin uygulanmasıyla ilgili Genel Yazı 06.12.2024 tarihinde yayımlandı.
Genel Yazı Kuruma verilen Belge, Bildirge ve Beyannamelerin Kasten Gerçeğe Aykırı Olarak Düzenlenmesi Durumunda, raporlarda durumun açık ve net belirtilmesi ile birlikte Türk Ceza Kanunu’na göre gerekli işlemlerin yapılabilmesi gerektiği ile ilgili hususları kapsıyor.

1. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği Ek-7: Yönetmelikte, gerçeğe aykırı düzenlenen belge ve beyannamelerin tespit edilmesi halinde, ilgili kişilere Türk Ceza Kanunu’nun 204, 206 ve 207. maddeleri gereğince suç duyurusunda bulunulması gerektiği belirtilmiştir. Bu belgelerle sağlanan haksız kazançlar varsa primler tahsil edilmemektedir.
2. Tespit Şartı ve Uygulamalar: Tespitin, Kurum denetim memurlarının çevre soruşturması, fiili denetim ve işyeri kayıt incelemeleri ile belge, bilgi ve bulgular üzerinden nihai bir rapor oluşturmasıyla gerçekleştirileceği açıklanmıştır. Bu süreçte asgari işçilik tutarını tamamlamak veya sigorta prim indirimlerinden haksız şekilde faydalanmak gibi girişimler denetlenir.
3. İşveren Yükümlülükleri: İşverenlerin, işçi ücret belgelerini eksiksiz ve doğru bir şekilde düzenlemesi, bu belgelerde sahtekârlık yapılmaması gerekmektedir. Tespit edilen uygunsuzluk durumunda, ilgili kişi ve kurumlara idari ve hukuki işlem yapılır.
4. Yasal Dayanak ve Uygulamalar: Denetimler sonucunda sahte belgelerle haksız menfaat sağlandığı belirlenirse, ödenen primler kuruma irat kaydedilir. Ancak ödenmeyen primlerin tahsili yapılmaz. İşverenlerin düzenlemelere uygun hareket etmesi, aksi takdirde cezai işlemlerle karşılaşmaları öngörülmüştür.

SGK Genelge 2024/14*

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 06.12.2024 tarihinde yayımlanan Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Verilmesi konulu Genelge 2024/14 ile, yasal süresi dışında verilen veya yasal süresi dışında verilmiş olmasına rağmen yasal süresi içinde kabul edilen aylık prim ve hizmet belgeleri/muhtasar beyannamelerin işleme alınmasına yönelik süreçler açıklanmıştır.

Memurlara Finansal Okuryazarlık Eğitimi Zorunluluğu Geliyor*

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi işbirliğiyle, Türkiye genelinde 4,3 milyon memur finansal okuryazarlık eğitimi alacak. Finansal Okuryazarlık Platformu (www.finansalokuryazarlik.gov.tr) aracılığıyla, “bankacılık”, “borsa”, “bütçe”, “kredi”, “kripto varlıklar” ve “yatırım” gibi konularda 55 eğitim videosu ücretsiz sunuluyor. Bu eğitimlere katılanlar, tamamladıkları modüllere göre üç farklı düzeyde sertifika alabiliyor.

Platformun kullanımı yalnızca memurlar için değil, kamu ve özel sektör çalışanlarına yönelik olarak da genişletildi. Şu ana kadar Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, İŞKUR, TOBB, Milli Savunma Bakanlığı ve KOSGEB gibi 8 kurumla protokol imzalanarak yaklaşık 100 bin kişi finansal okuryazarlık eğitimi aldı. Ayrıca, kadın girişimciler ve askerler gibi farklı hedef kitlelere yönelik etkinlikler düzenlendi.

Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi, platform videolarını 4,3 milyon memur için zorunlu eğitim kapsamına almayı planlıyor. Bu kapsamda Uzaktan Eğitim Kapısı’ndaki mevcut içerikler güncellenecek ve SPK yönetimine devredilecek. Önümüzdeki süreçte finansal okuryazarlığın daha da yaygınlaştırılması ve “Katılım Finans” gibi yeni içeriklerin platforma eklenmesi için çalışmalar devam ediyor.

İngiltere’de Çalışanlar Arasında İstifa Eğilimi Artıyor

İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre, çalışanların %23’ü 2025 yılında işlerinden ayrılmayı planlıyor, bu oran 2023’e göre %3’lük bir artışa işaret ediyor. Ayrıca çalışanların %13’ü 2026 yılına kadar mevcut işverenlerinde kalmayı düşünmüyor.

Yapılan bir araştırmada, İngiltere’deki çalışanların istifa eğiliminin, ABD (%19) ve Avustralya (%18) gibi diğer büyük ekonomilere göre daha yüksek olduğu ortaya çıktı. Almanya ise %24 ile İngiltere’nin üzerinde yer aldı.

İngiltere’de 2024 yılı ortalama maaşı 37.400 £ iken, bir çalışanı değiştirme maliyeti maaşın %30’u ile %200’ü arasında değişiyor. Bu, işverenlerin bir çalışan için 11.200 £ ile 74.900 £ arasında bir maliyetle karşı karşıya kalabileceği anlamına geliyor.

Culture Amp EMEA Genel Müdürü Nick Matthews, Avrupa’nın 2025’te siyasi, ekonomik ve sosyal belirsizliklerle karşı karşıya olduğunu belirterek, çalışanları elde tutmanın şirketler için kritik öneme sahip olduğunu vurguladı. Matthews, liderlik kalitesinin, çalışanların şirkette kalma kararını etkileyen en önemli faktörlerden biri olduğunu ifade etti.

İngiltere’de İşten Çıkarma ve Yeniden İşe Alma Düzenlemeleri

Temmuz 2024’te yürürlüğe giren yasa, iş mahkemelerine, yasaya uygun hareket etmeyen işverenlere yönelik tazminatları %25 artırma yetkisi verdi.

• Toplu İşten Çıkarmalara Kapsam Genişletmesi: 20 Ocak 2025’ten itibaren bu düzenleme, toplu işten çıkarmalar ve yeniden işe alma durumlarına da uygulanacak. 20 veya daha fazla çalışanı etkileyen durumlarda, toplu istişare yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverenler, %25 artırılmış koruyucu tazminat ödemek zorunda kalabilir.
• Hedef ve Gerekçe: Bu düzenleme, işverenlerin toplu işten çıkarma süreçlerinde adil davranmasını sağlamak amacıyla, P&O Ferries gibi maliyet düşürmek adına eleştirilen uygulamaları engellemeyi hedefliyor.
• Devam Eden İstişare Süreci: Yeni düzenlemelerin geliştirilmesi amacıyla, koruyucu tazminat sürelerinin artırılması ve geçici tedbirlerin toplu işten çıkarmalar ile haksız fesih davalarına eklenmesi gibi öneriler değerlendiriliyor.

Z Kuşağının Çalışma Etiği ve Motivasyon Faktörleri

United Culture tarafından yapılan Work Remastered 2024 raporu, Z kuşağı çalışanlarının güçlü bir iş etiğine sahip olduğunu ve bu grubun iş motivasyonu açısından önemli avantajlar sunduğunu ortaya koymuştur. Araştırma, özellikle 18-24 yaş arasındaki çalışanların statü, terfi ve başarı gibi unsurlara olan yüksek motivasyonlarını gözler önüne sermektedir.

• Araştırma Grubu: 1.000 ofis çalışanı (Birleşik Krallık ve ABD)
• Tarih: 2024
• Yaş Grupları: Çalışanlar 18-24, 25-34, ve 35 yaş üstü olarak kategorize edilmiştir.
• Ankete katılanların %37’si iş etiğinin son 12 ayda geliştiğini belirtirken, bu oran 18-24 yaş grubunda %55’e, 25-34 yaş grubunda %57’ye yükselmiştir.
• Katılımcıların %22’si “her zaman görevlerinin ötesine geçtiklerini” belirtmiştir.
• Sadece %9’u belirlenen çalışma saatlerini aşmak istemediğini ve yalnızca %4’ü minimum gerekliliklerin ötesinde çalışmak için motivasyona sahip olmadığını ifade etmiştir.
• Genel Motivasyon: Çalışanların %52’si için istikrar ve güvenlik birincil motivasyon kaynağıdır.
• 18-24 yaş grubunun %47’si, iş yerindeki katkılarının ve etkilerinin en iyi göstergesinin terfi olduğunu ifade etmiştir. Bu oran, finansal ödüllerin önüne geçmektedir.
• Doğru bir şekilde motive edilen, destekleyici yöneticilerle çalışan ve teşvik edici bir şirket kültürü içinde bulunan kişiler, işlerine %110 bağlılık göstermektedir.
• Araştırmada, Z kuşağının uzun çalışma saatlerini reddetmesinin iş etiğinin düşük olduğu anlamına gelmediği, bunun yerine işverenlerin genç çalışanların ihtiyaçlarını anlaması gerektiği vurgulanmıştır.

Öneriler

• Genç Çalışanların Motivasyonu: Z kuşağı çalışanları, başarı ve tanınırlık ile motive edilmekte ve iş etiği açısından oldukça güçlü bir duruş sergilemektedir. Terfi ve kariyer gelişimi bu grubun öncelikli hedeflerindendir.
• Şirketler İçin Tavsiyeler:
  • Çalışanların motivasyon unsurlarını belirlemek için etkili analiz araçları kullanılmalı.
  • Statü, terfi ve rekabet odaklı programlar oluşturulmalı.
  • Genç çalışanlara tanınırlık ve katkılarının fark edilmesi için fırsatlar sunulmalı.
  • Finansal ödüllerin yanı sıra kariyer gelişimine yönelik teşvikler önceliklendirilmelidir.

Arabuluculuk Başvuru Süresinin Son Gününün Kamu Kurumlarının Tatil Olduğu Resmi Tatil Gününe Denk Gelmesi

İşe iade talepli başvuruda, başvuru süresinin son günü kamu kurumlarına tatil olan 27.10.2018 Cumartesi tarihine rastlamaktadır. 28.10.2018 günü Pazar günü, 29.10.2018 günü Pazartesi Ulusal Bayramdır. Bu durumda arabulucuya başvuru süresinin son günü resmî tatil gününe rastladığından, süre tatili takip eden ilk iş günü olan 30.10.2018 günü çalışma saati sonunda bitecektir. Arabulucuya başvuru tarihi 30.10.2018 günü olup, süresinde arabulucuya başvurulduğunun kabulü ile dosyanın esası incelenmek, taraf delilleri toplanmak sureti ile karar verilmesi gerekirken arabuluculuk dava şartı yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmesi hatalı olmuştur.

İstanbul BAM 32.Hukuk Dairesi, E. 2019/1144, K. 2019/2278

Almanya’da İşten Ayrılma Sürecinde Sağlık Raporlarına Yönelik Mahkeme Kararı

Almanya’da bir işverenin, hastalık nedeniyle iş göremezlik durumunda ücret ödeme yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğiyle ilgili olan davada, davacı, işten ayrılma sürecinde sağlık raporları sunarak Mayıs 2022 için ücret ödemesi talep etmiş, ancak işveren, davacının hastalığının gerçekliğine dair şüphelerini öne sürmüştür. İlk derece mahkemesi davacının lehine karar vermiş, ancak temyiz mahkemesi işverenin argümanlarını dikkate alarak kararı yeniden değerlendirmiştir.

Temyiz mahkemesi, davacının sağlık raporlarının delil değerine ilişkin ciddi şüpheler olduğunu belirtmiştir. Özellikle, davacının işten çıkış bildiriminden hemen sonra iş göremezlik raporları sunması, yeni işine başladığı tarih ve sağlık raporlarındaki çelişkiler dikkate alınmıştır. Davacının sunduğu sağlık raporlarının ve işverenin iddialarının daha detaylı incelenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Mahkeme, davanın yeniden değerlendirilmesi için dosyayı Yüksek İş Mahkemesi’ne geri göndermiştir. Bu süreçte, iş göremezlik raporlarının doğruluğu ve davacının sağlık durumuyla ilgili iddialar daha kapsamlı bir şekilde incelenecektir. Ayrıca, davacının beyanları ile sunulan sağlık raporu arasındaki çelişkilerin açıklığa kavuşturulması için ek deliller toplanması ve gerekirse davacının dinlenmesi gerektiği belirtilmiştir.

Günün Sorusu

SORU: Yurtdışına yerleşeceği için istifa eden çalışanın tazminat hak etmesi mümkün müdür?

CEVAP: Eğer istifa iradesi yurtdışına yerleşmesi & taşınma üzerine konumlanmışsa, kıdeme hak kazanamaz.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Ücret ve Ödeme Düzenlemeleri

Ücret, bir kimseye iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.

• Ücret en geç ayda bir ödenir. İş veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir. (İK m.32)
• Ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden olmaksızın ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.
• İşçinin bu nedenle çalışmaması, sayısal olarak toplu nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez.
• Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. (İK m.34)
• İşçinin aylık ücretinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devredilemez.
• Ancak nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır. İşçinin bakmakla yükümlü olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilen miktar bu sınır içinde değildir. (İK m.35)
• İşveren, alt işveren işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini aylık olarak resen veya işçinin başvurusu üzerine kontrol etmekle yükümlüdür.
• Ödenmeyen ücretler, hak edişlerden kesilerek doğrudan işçilerin banka hesaplarına yatırılmalıdır. (İK m.36)
• İşveren, işçiye ücret ödemesi sırasında imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir ücret hesabı pusulası vermekle yükümlüdür. (İK m.37)
• İşveren, iş sözleşmesi veya toplu sözleşmede belirtilen sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez. (İK m.38)
• İş sözleşmesi ile çalışan tüm işçilerin ekonomik ve sosyal durumlarını düzenlemek amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığıyla ücretlerin asgari sınırlarını en geç iki yılda bir belirler. (İK m.39)