Günlük Gelişmeler

TÜFE Yıllık %44,38, Aylık %1,03 Arttı*

TÜİK’in 03.01.2025 tarihli verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksindeki (2003=100) değişim 2024 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %1,03, bir önceki yılın Aralık ayına göre %44,38, bir önceki yılın aynı ayına göre %44,38 ve on iki aylık ortalamalara göre %58,51 olarak gerçekleşti.

Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup %25,88 ile ulaştırma oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %91,64 ile eğitim oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2024 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre en çok azalan ana grup %-0,67 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, 2024 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %2,78 ile ev eşyası oldu.

ENAG Tüketici Fiyat Endeksi Aralık Ayında %2,34 Artış Gösterdi

Bağımsız akademisyenlerden oluşan ENAGrup, aralık ayı enflasyonunu açıkladı.

ENAG Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) aralık ayında %2,34 artış gösterdi.

2024 yılı ENAG tüketici enflasyon oranı ise %83,40 olarak gerçekleşti.

ENAG verilerine göre, aralık ayında en yüksek artış eğlence ve kültürde olurken, lokanta ve oteller ile ev eşyası da %5’in üzerinde artış gösterdi.

Aralık 2024 Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi

TÜİK’in 03.01.2025 tarihli verilerine göre, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %28,52 arttı, aylık %0,40 arttı.
Yİ-ÜFE (2003=100) 2024 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %0,40 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %28,52 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %28,52 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %41,10 artış gösterdi.

Capital Dergisi 2025 Yılı Ücret Haritası*

Capital, pozisyonlara göre beklenen maaşları açıkladı.

• Yönetim Kurulu Başkanı:  Minimum 500.000TL Maksimum 2.000.000TL
• Yönetim Kurulu Üyesi:  Minimum 400.000TL Maksimum 1.500.000TL
• Genel Müdür: Minimum 200.000TL Maksimum 1.200.000TL
• Genel Müdür Yardımcısı: Minimum 150.000TL Maksimum 1.000.000TL
• İnsan Kaynakları Direktörü: Minimum 1500.000TL Maksimum 600.000TL
• İnsan Kaynakları Müdürü: Minimum 100.000TL Maksimum 400.000TL
• İnsan Kaynakları Uzmanı: Minimum 45.000TL Maksimum 105.000TL
• Satış Direktörü: Minimum 160.000TL Maksimum 600.000TL
• Satış Temsilcisi: Minimum 45.000TL Maksimum 165.000TL

Consulta – 2025 Yılı Çalışma Hayatına Dair Yeni Uygulama Öngörüleri*

• 5 Puanlık Teşvik: Teşviklere ilişkin kısıtlamalar tüm hızıyla sürecek. 5 puanlık prim teşvikinin imalat sektörü hariç, tüm sektörleri için 4 puana indirilmesi teklif edilmiştir. Eğer bu teklif yasalaşırsa imalat sektörü için bu uygulama 31.12.2026 tarihine kadar geçici olarak 5 puan olarak devam edecek, ancak diğer tüm sektörler bu maliyetten hemen etkilenecektir. Bu durum, emekliler hariç uzun vadeli sigorta kolları primine tabi herkes için ilave %1’lik maliyet artışı anlamına gelecektir. Örneğin 50k prime esas kazancı (SGK matrahı) olan bir kişi için 500 TL ilave maliyet anlamına gelecektir.
• Meclisteki Diğer Düzenlemeler: 1.10.2008 öncesi sigortalı olan engellilerin emeklilik taleplerinde vergi indirim yazısının değil, çalışma gücü kaybı raporu aranması ve diğer değişiklikler için Duyuru – Kanun Teklifi Meclis’te: Önemli Değişiklikler Geliyor!
• Asgari Ücret Desteği: 2025 yılı için asgari ücret desteği aylık 1.000 TL, günlük 33,33 TL olarak uygulanacaktır. Bunun için Torba Kanuna hüküm eklenecek ve desteğe esas limitler belirlenecektir.
• İSG Uzman ve Hekim: 50’nin altında çalışanı olan az tehlikeli sınıftaki işyerleri için uzman ve hekim bulundurma & hizmet alma zorunluluğu 1.1.2025 itibariyle yürürlüğe girdi. Burada bir erteleme şu anki duruma göre olmayacak. 10’dan az çalışanı olan az tehlikeli sınıftaki işyerleri için, düşük maliyet ya da maliyetsiz olarak bu hizmeti temin etme imkanı getirilecek. Ancak 10’dan fazla çalışanı olup 50’nin altında çalışanı olan işyerleri için yükümlülüğün sürekli uzman & hekim ya da OSGB’den hizmet alınarak yerine getirilmesi gerekmektedir.
• KVKK Yurtdışı Veri Aktarım: Kişisel verilerin yurtdışına aktarılması konusunda, 2.3.2024 tarihinde yapılan değişiklik sonrası uygulamanın aktarıldığı Rehber yayınlanmıştır.
• Rekabet ve İşgücü Piyasası: İşgücü piyasalarındaki rekabet ihlali incelemeleri, İnsan Kaynakları birimlerinin önemli birer gündemi haline geldi. Özellikle çalışan ayartmama anlaşmaları ve bilgi paylaşımı konusunda önemli sınırlamalar bulunmaktadır.
• Denetimler Artacak: 26.11.2024 tarihinde Rehberlik, Teftiş ve Denetim Faaliyetlerinin Düzenli ve Etkin Bir Şekilde Yerine Getirilmesi ile İlgili 2024/14 Sayılı Cumhurbaşkanlığı  Resmi Gazete ’de yayınlandı. 2025 yılı teftiş ve incelemelerin arttığı bir dönem olacaktır.

New York’ta Hamile Çalışanlara Doğum Öncesi Randevular İçin Ücretli İzin Hakkı Tanındı

New York’ta 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe giren bir yasayla hamile çalışanlar, doğum öncesi tıbbi randevularına katılmak için en az 20 saatlik ücretli izin hakkına sahip olacaklar.

Vali Kathy Hochul, bu politikanın New York’u doğum öncesi bakım için ücretli izin sunan ilk eyalet yaptığını belirtti. Özel sektörde çalışan tüm hamile işçiler, doğumla ilgili muayeneler, hamilelik sonu bakımı ve doğurganlık tedavileri gibi tıbbi randevular için bu ücretli izni kullanabilecek.

Vali Hochul, bu yasayı eyaletin son yasama oturumunda, New York’ta anne ve bebek ölümlerini azaltmaya yardımcı olmak amacıyla savunduğunu ifade etti.

Hochul, geçen ay yaptığı bir açıklamada, “New York’ta hiçbir hamile kadın maaşıyla sağlık kontrolü arasında bir seçim yapmak zorunda kalmamalı — bu yüzden ülkenin ilk ücretli doğum öncesi izin politikasını hayata geçirdim,” dedi.

İşverenlerin, çalışanlardan doğum öncesi izin talebinde bulunduklarında tıbbi bilgi talep etmeleri yasaklandı. Bu politika, işverenlerin sunduğu diğer ücretli hastalık izinlerinden ayrı olarak değerlendiriliyor. Hamile kadınların eşleri ise bu doğum öncesi izin hakkından yararlanamayacak.

İrlanda Uzaktan Çalışma Politikaları

İrlanda’da 2023 İş-Yaşam Dengesi ve Çeşitli Hükümler Yasası, çalışanlara uzaktan çalışma talep etme hakkı tanımaktadır. İşverenlerin, bu talepleri değerlendirirken şeffaf ve adil bir süreç izlemeleri gerekmektedir. İşverenlerin uzaktan çalışma politikalarını oluştururken dikkat etmeleri gereken başlıca noktalar şunlardır:

1. Uzaktan Çalışma Talep Hakkı:
   • Taleplerin şeffaf ve zamanında değerlendirilmesi gerekir.
   • Ret durumunda, çalışanlara gerekçelerin açıklanması zorunludur.
2. Çalışma Yeri:
   • Güvenli ve uygun bir çalışma ortamı sağlanmalıdır.
   • Yurt dışından çalışma durumları, vergi ve iş hukuku yükümlülüklerini tetikleyebilir.
3. Ekipman ve Giderler:
   • Ekipman ve giderler (elektrik, internet vb.) konusunda politikalar net olmalıdır.
   • İşverenler, hane faturalarına günlük 3,20 €’ya kadar vergiden muaf katkı sağlayabilir.
4. Sağlık ve Güvenlik:
   • İşverenler, çalışanların güvenli bir çalışma alanına sahip olduklarından emin olmalıdır.
   • Uzaktan çalışma anketleri ve ergonomik değerlendirmeler yapılmalıdır.
5. Çalışma Süreleri:
   • Çalışanların çalışma saatleri ve dinlenme süreleri doğru şekilde kaydedilmelidir.
6. Veri Güvenliği ve Gizliliği:
   • Gizli verilerin korunmasına yönelik politikalar uygulanmalıdır.
   • Çalışanlara veri güvenliği konusunda eğitim verilmelidir.
7. Vergi ve Hukuki Yükümlülükler:
   • Uzaktan çalışmanın süresi ve yeri, vergi yükümlülüklerini etkileyebilir.
   • Uzun süre yurt dışında çalışanlar için iş sözleşmelerinde değişiklik gerekebilir.

2024 Wellbees Esenlik Haritası Raporu

Küresel belirsizlikler ve ekonomik dalgalanmalar, çalışanların ruh sağlığını ve yaşam kalitesini doğrudan etkilemeye devam ediyor. Kurumsal esenlik çözümü Wellbees, çalışanların esenlik düzeylerini ve ihtiyaçlarını analiz ederek 2024 Esenlik Haritası’nı hazırladı. Bu rapor, çalışanların psikolog, diyetisyen ve spor eğitmenlerine yönelik başvuru nedenlerini ve bu eğilimlerdeki değişimleri ortaya koymaktadır.

2024 yılı verilerine göre psikolog başvurularının dağılımı:

• Kaygı: %19,5 (Bir önceki yıla göre %34 artış)
• Evlilik-Romantik İlişkiler: %15,9
• Stresle Başa Çıkma: %12,1 (Bir önceki yıla göre %50,5 artış)

Demografik Dağılım:

• Cinsiyete Göre: %70,9 Kadın
• Kuşaklara Göre:
  • Y Kuşağı: %65,2
  • Z Kuşağı: %30
  • X Kuşağı: %4,8

Çalışanların kaygı ve stres düzeylerinde önemli bir artış gözlemlenmiştir. Kadın çalışanlar ve Y kuşağı, psikologlara başvuruda en yoğun grupları oluşturmaktadır.

2024 yılı verilerine göre diyetisyen başvurularının dağılımı:

• Kilo Kontrolü: %51,2 (Bir önceki yıl: %37,6)
• Sağlıklı Beslenme Alışkanlığı: %19,7
• Egzersiz ve Sporcu Beslenmesi: %8,5

Demografik Dağılım:

• Cinsiyete Göre: %71,2 Kadın
• Kuşaklara Göre:
  • Y Kuşağı: %68,3

Diyetisyen başvurularında kilo kontrolü en önemli neden olmaya devam ediyor. Yaklaşık her iki çalışandan biri kilo kontrolü amacıyla diyetisyenlere başvurmuştur.

2024 yılı verilerine göre spor eğitmenlerine başvuruların dağılımı:

• Spor Alışkanlığı Motivasyonu: %39 artış
• Kuvvet ve Kondisyon Geliştirme: İlk sırayı takip etti

Demografik Dağılım:

• Cinsiyete Göre:
  • Erkek Çalışanlar: %45,2
• Kuşaklara Göre:
  • Y Kuşağı: İlk sırada
  • Z Kuşağı: İkinci sırada
  • X Kuşağı: Üçüncü sırada

Erkek çalışanlar, spor eğitmenlerine başvuruda daha aktif rol almıştır. Spor alışkanlığı motivasyonu, erkek çalışanlar arasında en çok başvurulan neden olmuştur.

Trendler ve Genel Değerlendirme

• Kaygı ve stres başvurularında keskin bir artış gözlemlenmiştir.
• Kadın çalışanlar ve Y kuşağı, hem psikolog hem de diyetisyen başvurularında ön plandadır.
• Diyetisyen başvurularında kilo kontrolü, spor eğitmenlerine başvurularda ise motivasyon sağlama ön planda yer almıştır.
• Erkek çalışanlar, spor eğitmenlerinden daha fazla destek alırken, kadın çalışanlar psikolog ve diyetisyen hizmetlerinden yararlanmayı tercih etmiştir.

Sonuç ve Öneriler

• Ruh Sağlığı Destek Programları: Kaygı ve stresle başa çıkma konusunda kurumsal destek artırılmalı.
• Sağlıklı Yaşam Programları: Kilo kontrolü ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarına yönelik eğitimler ve etkinlikler düzenlenmeli.
• Çeşitlilik ve Kapsayıcılık: Çeşitli kuşak ve cinsiyet gruplarının ihtiyaçlarına özel çözümler geliştirilmeli.
• Fiziksel Aktivite Programları: Spor eğitmenleriyle iş birliği artırılmalı ve çalışanların fiziksel aktiviteye erişimi kolaylaştırılmalı.

İş Güvencesi Tazminatı ile Ayrımcılık Tazminatı Aynı Anda Verilebilir mi?

Hamilelik nedeniyle yapılan fesih işlemi, işe iade davasında İş Kanunu’nun 18/3-d maddesi uyarınca geçersiz sayılıp, işçinin işe iadesi ile işe başlatılmaması halinde 21. madde uyarınca iş güvencesi tazminatına hükmedilmiştir. İşverenin yaptığı fesih işlemi, ayrıca ayrımcılık yasağını ihlal etse bile, yine de sonuç değişmeyecek ve feshin geçersizliği ile işçinin ise iadesine karar verilecektir. Yasa’nın 21. maddesindeki özel düzenleme nedeniyle işe iade davasına bakan mahkeme, feshin geçersizliğinin tespitine ve işe iade ile işe başlatmama tazminatına hükmedecek, işe başlatmama tazminatı yanında ayrıca ayrımcılık tazminatına hükmedemeyecektir. Üstelik 21. maddedeki tazminat en az dört aya kadarki ücret tutarında, 5. maddedeki tazminat ise en çok 4 aya kadarki ücret tutarında olup 21.madde işçi lehinedir. Aksinin kabulü halinde, ayrımcılık yasağının gündeme geldiği her işe iade davasında, davayı kabul eden mahkeme, hem iş güvencesi tazminatına hem de ayrımcılık tazminatına hükmetmek zorunda kalacaktır.

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi, 18.06.2012, E.2010/13065, K.2012/23353

Almanya Bölge İş Mahkemesi, Gece ve Geç Vardiya İkramiyeleri Davasında İşveren Lehine Karar Verdi

Almanya’da Thüringen Bölge İş Mahkemesi, bir çalışanın gece ve geç vardiya ikramiyeleri arasındaki farkın Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle talep ettiği ek ödeme talebini reddetti. Mahkeme, toplu sözleşme (MTV) hükümlerinin öngörülebilirlik ve planlanabilirlik faktörlerini dikkate alarak, düzenli gece çalışması ve düzensiz gece çalışması arasında bir ayrım yapılmasının nesnel bir temele dayandığına hükmetti.

Davacı, gece vardiyasında saat 20:00’den sonra çalışılan saatler için daha yüksek bir ikramiye talep etmişti. Ancak mahkeme, toplu sözleşmede öngörülen %25 gece vardiyası ikramiyesinin düzenli gece çalışması için yeterli olduğunu ve düzensiz gece çalışması için öngörülen %50 oranının daha düşük öngörülebilirlik nedeniyle haklı olduğunu belirtti.
Mahkeme, davacının talebini reddetti ve işverenin toplu sözleşme hükümlerine uygun hareket ettiğine karar verdi. Ayrıca, bu farklılıkların AlmanAnayasası’nın eşitlik ilkesini ihlal etmediği sonucuna vardı.

Almanya Thüringen Bölge İş Mahkemesi, Dava Numarası: 5 Sa 63/23, Karar Tarihi: 24 Ekim 2023

*İki vardiyalı çalışmada, saat 14:00’ten sonra en az altı saat çalışma yapılırsa geç vardiyalı çalışma gerçekleşir.     

Saat 20:00 ile 06:00 arasında en az altı saat çalışma yapılması durumunda gece vardiyasının var olduğu kabul edilir.

Günün Sorusu

SORU: Toplu iş arama izninde çalışana yemek ücreti hususunda görüşlerinizi rica ederiz.

CEVAP: Yemek yardımı işçinin fiili çalışma gerçekleştirdiği gün için verilir.

Eğer işyerinde aksine bir uygulama/düzenleme yoksa yıllık izin, genel tatil, diğer ücretli izinler gibi işçinin iş görme edimini yerine getirmediği sürelerde yemek ücreti ödenmez.

Toplu iş arama iznini kullanan çalışan da bu sürede fiili bir çalışma gerçekleştirmediğinden yemek ücreti ödenmez.

Ancak işyerinde mevcutta farklı bir uygulama varsa bu uygulamadan dönülmesi ancak çalışanın onayına bağlıdır.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Kişisel Verileri Koruma Kurumu, 2025 yılında uygulanacak KVKK para cezaları:

• Aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmeme 68.083 – 1.362.021
• Veri Güvenliğine İlişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi 204.285 – 13.620.402
• Kurul kararlarının yerine getirilmemesi 340.476 – 13.620.402
• Verbis’e kayıt ve bildirim yükümlülüğüne aykırı hareket edilmesi 272.380 – 13.620.402
• Standart sözleşme bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi 71.965 – 1.439.300