Günlük Gelişmeler

Ücretli Çalışan İstatistikleri, Haziran 2024

Türkiye İstatistik Kurumu’nun 15 Ağustos 2024 açıkladığı verilere göre, ücretli çalışan sayısı yıllık %3,4 arttı.
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı 2024 Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,4 arttı. Ücretli çalışan sayısı bir önceki yılın aynı ayında 15 milyon 82 bin 853 kişi iken, 2024 yılı Haziran ayında 15 milyon 601 bin 552 kişi oldu.
Ücretli çalışanların alt detaylarına bakıldığında; 2024 Haziran ayında ücretli çalışan sayısı yıllık olarak sanayi sektöründe %0,1arttı, inşaat sektöründe %8,8 arttı ve ticaret-hizmet sektöründe %4,4 arttı.

İşyerlerinde SGK Denetim Süreçleri: Hangi Durumlar İnceleniyor?

Sosyal Güvenlik Kurumu, sosyal güvenlik sisteminin devamlılığını sağlamak, çalışanların sosyal güvenlik haklarını güvence altına almak ve işverenlerin yasal yükümlülüklerini mevzuata uygun bir şekilde yerine getirip getirmediklerini denetlemek amacıyla incelemeler ve soruşturmalar gerçekleştirebilir.

2024-2028 yıllarını kapsayan SGK Stratejik Planı, prim gelirlerini artırmak, sosyal güvenlik kapsamını genişletmek, etkili bir denetim ve kontrol sistemi kurarak kayıtlı istihdamı artırmayı hedeflemektedir. Dolayısıyla işyerlerinde SGK denetimi, aşağıdaki durumlarda gündeme gelebilir:

• İhbar veya şikayetlerin varlığı durumunda,

• İş kazası ve meslek hastalığı vakalarında,

• 3 aydan daha eski dönemlere ait bildirgelerin geriye dönük olarak verilmesi durumunda,

• Asgari işçiliği ilgilendiren işler kapsamında,

• SGK’nın risk analizine dayanan incelemeleri sonucunda,

• Kayıt dışı istihdamla ilgili çapraz kontrollerin yapılması durumunda,

• Diğer kamu kurumları tarafından yapılan denetimler ve ihbarlar sonucunda.

Yıl Sonu Enflasyon Beklentisi Yükseldi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) reel ve finansal sektör temsilcileri ile profesyonellerden oluşan 69 katılımcıyla gerçekleştirdiği Ağustos ayı Piyasa Katılımcıları Anketi’ni yayınladı. Ankete göre;

• Geçen ay %2,17 olan ağustos ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) artışı beklentisi, bu anket döneminde %2,55’e çıktı.

• Cari yıl sonu TÜFE artışı beklentisi ise %42,95’den %43,31’e yükseldi.
  TÜFE’de artış beklentisi 12 ay sonrası için %30,02’den %28,71’e, 24 ay sonrası için %19,32’den %19,30’a geriledi.

• Katılımcıların yıl sonu dolar/TL beklentisi 37,3667’den 37,2760’a düşerken, 12 ay sonrası dolar/TL beklentisi ise 41,5175’den 42,0348’e çıktı.

• Bir önceki anket döneminde 27,6 milyar dolar olan yıl sonu cari işlemler açığı beklentisi, bu dönemde 25,5 milyar dolara indi. Gelecek yıl için cari işlemler açığı beklentisi de 25,7 milyar dolara geriledi.

İşe Alım Personeli Ulusal Meslek Standardı Yayımlandı

“Ulusal Meslek Standardı”, bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından kabul edilen gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur.
Bu noktada, Mesleki Yeterlilik Kurumu Yönetim Kurulu, kendisine sunulan taslakları usulen inceleyerek onaylamakta ve Resmî Gazete’de yayımlanan meslek standartları, ulusal meslek standardı olarak yürürlüğe girmektedir.
Buna göre, 04 Ağustos 2024 Tarihli ve 32622 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ulusal Meslek Standartlarına Dair Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2024/12) ile “İşe Alım Personeli” ulusal meslek standardı düzenlenmiştir.

LinkedIn’in CEO’su: 2034’e Kadar 9-5 Mesai Düzeni Sona Erecek

LinkedIn’in kurucu ortağı Reid Hoffman, 2034 yılına kadar geleneksel 9-5 iş modelinin ortadan kalkacağını öngörerek yapay zekanın günümüz işgücünü nasıl güçlü bir şekilde bozduğunu ve geleneksel iş düzenlemelerini ortadan kaldırdığını gördüğünü söyledi.

Hoffman, geleceğin çalışanının mutlaka istihdam edilmeyebileceğini, bunun yerine GİG ekonomisine (serbest çalışma) katılabileceğini düşündüğünü belirtti.

Bu, birden fazla sektörde çeşitli şirketlerle sözleşme altında çalışılabileceği anlamına geliyor.

Hoffman; sosyal medya, paylaşım ekonomisi ve yapay zeka devrimini 1997 yılında, ChatGPT’nin gelişinden birkaç on yıl önce öngörmüştü.

Singapur’da İki Eski Bankacıya Kara Para Aklama Yardımı Suçlaması

Singapur’da bir mahkeme, geçen yıl 2,2 milyar doların aklanmasına yardım ettikleri gerekçesiyle iki eski bankacıya suçlamada bulundu. Wang Qiming ve Liu Kai, Citibank ve Julius Baer’de ilişki yöneticisi olarak çalışan Çin uyruklu eski bankacılar olarak tanımlandı. Wang, yaklaşık 500.000 Singapur doları aklamak ve sahte kredi belgeleri düzenlemekle, Liu ise sahte bir Çin vergi belgesi kullanarak bir kara para aklayıcının İsviçre’deki bir bankada hesap açmasına yardımcı olmakla suçlandı. Bu dava, Singapur’da kara para aklama davalarını kovuşturmayı kolaylaştıran reformları ve finansal kuruluşların daha sıkı denetimini gündeme getirdi.

Avustralya Mercer Superannuation’a Yanıltıcı ESG Yatırım İddiaları Nedeniyle Para Cezası Verdi

Avustralya Federal Mahkemesi, Avustralya Menkul Kıymetler ve Yatırımlar Komisyonu tarafından Mercer Superannuation (Australia) Limited (Mercer) aleyhine açılan bir yeşil aklama davasında kararını açıkladı. Mahkeme, Mercer’in bazı ESG yatırım seçeneklerinin niteliği ve özellikleri hakkında yanıltıcı beyanlarda bulunduğunu tespit etti ve şirket aleyhine 11,3 milyon AU$ (yaklaşık 7,4 milyon dolar) para cezası verdi.
Mahkeme özellikle Mercer’in web sitesinde belirli “Sustainable Plus” yatırım seçenekleri hakkında yanıltıcı beyanlarda bulunduğunu tespit etti. Bu ifadeler, “Sürdürülebilir Plus” seçeneklerinin karbon yoğun fosil yakıt, alkol üretimi ve kumar endüstrilerinde yer alan şirketlere yapılan yatırımları hariç tuttuğunu ve bu nedenle “sürdürülebilirliğe derinden bağlı olan” üyeler için uygun bir seçenek sunduğunu belirtiyordu. Ancak Mahkeme, “Sürdürülebilir Plus” seçeneklerinin aslında Mercer’in hariç tutulduğunu iddia ettiği şirketlere yapılan yatırımları içerdiğini tespit etti.
Mahkeme kararını verirken tüketici güvenini korumak için finansal hizmetler sektöründe şeffaflığın önemini vurguladı. Avustralya Menkul Kıymetler ve Yatırım Komisyonu bir basın açıklamasında davayı “yatırımcılara ve potansiyel yatırımcılara doğru ESG iddialarında bulunmanın önemini gösteren” “dönüm noktası niteliğinde bir dava” olarak nitelendirdi.

DİSK-AR Ağustos 2024 İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu

DİSK-AR, TÜİK verilerini kullanarak yaptığı hesaplamada, Haziran 2024’te mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısının 11 milyon 810 bin kişiye ulaştığını açıkladı.

• TÜİK’e göre, pandemi öncesi 2019 yılı Haziran ayında %13,7 olan dar tanımlı işsizlik oranı, Haziran 2024’te %9,2’ye geriledi. Ancak aynı dönemde geniş tanımlı işsizlik oranı %19,1’den %29,2’ye yükseldi. Son bir yılda geniş tanımlı işsiz sayısı 2 milyon 668 bin kişi artarak, 9,1 milyondan 11,8 milyona çıktı. Covid-19 salgını sonrasında geniş tanımlı işsizlik oranı 10 puan, geniş tanımlı işsiz sayısı ise 5 milyon 205 bin kişi arttı.

• TÜİK’in HİA verilerine göre, geniş tanımlı işsiz sayısı son bir yılda 2 milyon 668 bin, son bir ayda ise 1 milyon 718 bin kişi artış gösterdi.

• Potansiyel işgücü sayısı, son bir yılda 1 milyon 82 bin kişi artarak 3,5 milyondan 4,6 milyona ulaştı. Bu artış son bir ayda 769 bin kişi olarak kaydedildi.

• Zamana bağlı eksik istihdam kapsamındaki artış daha da dikkat çekici. Haftalık 40 saatten az çalışan ve daha fazla çalışmak isteyen kişilerin sayısı son bir yılda 2,4 milyondan 3,9 milyona çıkarak 1 milyon 544 bin kişi arttı.

• Zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir ayda ise 715 bin kişi artış gösterdi. Bu artışın, geçim sıkıntısının bir sonucu olduğu değerlendiriliyor.

Raporun Diğer Bulguları:

• Mayıs 2024’te mevsim etkisinden arındırılmış HİA verilerine göre, işsizlik oranlarının en yüksek olduğu kategori %37 ile geniş tanımlı kadın işsizliği olarak öne çıkıyor.

• Resmi işsizlerin yaklaşık %90’ı işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor.

• Geniş ve dar tanımlı işsizlik oranları arasındaki fark 20 puan.

BAM: Pandemi Ücretsiz İzin Süreleri ve Kıdem Tazminatı Kararı

“…4857 sayılı yasanın 120.maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1475 sayılı yasanın 14.maddesi gereğince kıdem tazminatına esas sürenin tespitinde fiili çalışmaya dayanmayan ücretsiz izinlerin hesaba dahil edilmesi mümkün değildir. Zira pandemi döneminde uygulamaya sokulan ücretsiz izinler yasal düzenlemeye dayanmakta olup, bu dönemde ücretsiz izne ayrılan işçilerin de ücret katkı payı ödemesinden yararlandığı sabittir. İstinaf talebi dikkate alınarak sadece pandemi nedeniyle verilen ücretsiz izin süreleri fiili çalışmaya dayanmadığından kıdem tazminatına esas süreye dahil edilmesi mümkün görülmemiş, davalı tarafın bu yöndeki istinafı yerinde bulunmuştur. Kararın bu yönden de kaldırılması gerekmiştir…”

Bursa BAM 3. Hukuk Dairesi, 2023/834 E., 2023/954 K. Sayılı ve 26/04/2023 Tarihli Kararı

Polonya Veri Koruma Otoritesi Kararı

Polonya’nın veri koruma otoritesi, bir çalışanın kişisel verileri içeren USB belleği kaybetmesi üzerine işveren şirkete 54.600 Euro para cezası verdi. Kaybolan USB bellek şifrelenmemişti ve içerisinde bir çalışanın adres, doğum tarihi, pasaport, fotoğraf ve maaş bilgileri gibi hassas veriler bulunuyordu. Şirketin risk değerlendirme analizinde USB belleklerin kaybolma olasılığını göz ardı ettiği, sadece çalışanlara şifreleme talimatı verip ek güvenlik önlemleri almadığı ve risk değerlendirmesini periyodik olarak gözden geçirmediği tespit edildi. Bu ihmal nedeniyle şirket, GDPR’a uygun güvenlik önlemleri almadığı için cezalandırıldı.

DKN.5131.29.2023, 29.04.2024 Tarihli Karar

KVKK Kararı

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun “Veri güvenliğine ilişkin yükümlülükler” başlıklı 12. maddesinin (5) numaralı fıkrası “İşlenen kişisel verilerin kanuni olmayan yollarla başkaları tarafından elde edilmesi hâlinde, veri sorumlusu bu durumu en kısa sürede ilgilisine ve Kurula bildirir. Kurul, gerekmesi hâlinde bu durumu, kendi internet sitesinde ya da uygun göreceği başka bir yöntemle ilan edebilir.” hükmünü amirdir.

Veri sorumlusu sıfatını haiz Gündoğdu Mobilya Sanayi Ticaret Ltd. Şti. tarafından Kurula iletilen veri ihlal bildiriminde özetle;

• Veri sorumlusu sunucularında bulunan verilerin şifrelendiği,

• İhlalin 09.08.2024 tarihinde başladığı ve aynı tarihte tespit edildiği,

• İhlalden etkilenen kişisel verilerin; kimlik, iletişim, lokasyon, özlük, hukuki işlem ve müşteri işlem verileri olduğu,

• İhlalden etkilenen ilgili kişi grubunun; çalışanlar, kullanıcılar ve müşteriler olduğu,

• İhlalden etkilenen kişi sayısının sisteme erişim olmaması sebebiyle bu aşamada tespit edilemediği,

• İlgili kişilerin, veri sorumlusuna ait çağrı merkezi aracılığıyla veri ihlali hakkında bilgi alabileceği bilgilerine yer verilmiştir.

Konuya ilişkin inceleme devam etmekle birlikte, Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 15.08.2024 tarih ve 2024/1443sayılı Kararı ile söz konusu veri ihlal bildiriminin Kurumun internet sitesinde ilan edilmesine karar verilmiştir.

SORU: Yıllık izin tarih aralığı 26-31 Ağustos olan çalışanın (30 Ağustos’un resmi tatil olmasından dolayı) izin düzenlemesi nasıl olacaktır?

CEVAP: İş Kanunu 56.maddesinde belirtildiği üzere;

“Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılamaz.”

Bu sebeple kişinin yıllık izin döneminin içerisinde kalan 30 Ağustos Zafer Bayramı gününün izin bakiyesinden düşülmemesi gerekir.

31 Ağustos Cumartesi için ise eğer cumartesi günleri iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesinde hafta tatili olarak belirlenmediyse yıllık izinden düşülebilir.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yasakları

Fazla çalışma yapılması bazı işler ve bazı kişiler için yasaklanmıştır.

Fazla çalışma yaptırılamayacak işler:

• Sağlık nedenlerine dayanan ve günlük 7.5 saatin üzerinde çalışma yapılamayan işler,

• Gece sayılan gün döneminde yürütülen işler,

• Maden ocakları, kablo döşemesi, kanalizasyon, tünel inşaatı gibi işlerin yer ve su altında yapılanları.

Fazla çalışma yaptırılamayacak işçiler ise şunlardır:

• Zorunlu veya olağanüstü nedenler haricinde yer altında maden işlerinde çalışan işçiler

• 18 yaşını doldurmamış işçiler,

• İş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile önceden veya sonradan fazla çalışmayı kabul etmiş olsalar bile sağlıklarının elvermediği işyeri hekiminin veya Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı hekiminin, bunların bulunmadığı yerlerde herhangi bir hekimin raporu ile belgelenen işçiler,

• Gebe, yeni doğum yapmış ve çocuk emziren işçiler,

• Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçiler.