Günlük Gelişmeler

Yeni Tebliğle Ticari Elektronik İleti Entegratörlerinin Faaliyetlerine Sıkı Denetim

Ticaret Bakanlığı, “Ticari Elektronik İleti Yönetim Sistemi Entegratörleri Hakkında Tebliği” Resmi Gazete’de yayımlayarak yürürlüğe koydu. Bakanlığın yaptığı açıklamaya göre, “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun” ve “Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik” kapsamında, ticari faaliyet yürüten hizmet sağlayıcılarının yükümlülüklerini genellikle bilişim sektöründe hizmet sunan üçüncü taraflardan (entegratör) satın alınan hizmetlerle yerine getirdikleri belirtildi.

Bu kapsamda, bu entegratörlerin yürüttüğü işlemler ve bunların yetkinliği ile ilgili konuları düzenlemek amacıyla bu tebliğ hazırlandı. Yeni düzenleme ile hizmet sağlayıcılarının ticari elektronik iletiler için aldıkları onay ve ret bilgilerini İleti Yönetim Sistemi’ne (İYS) yükleyen entegratörler, Bakanlık tarafından yetkilendirilecek ve bu şirketlerin faaliyetleri denetlenecek.

Bu bağlamda, Bakanlık tarafından belirlenen yükümlülükleri yerine getirmeyen veya gerekli yeterlilikleri kaybeden entegratörlerin yetkisi askıya alınacak ve aykırılıkları giderilmeyenlerin yetkileri iptal edilerek, bu alanda yaşanabilecek mağduriyetlerin önüne geçilecek.

BİSAM Açlık ve Yoksulluk Araştırması Sonuçları

DİSK/Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından yayımlanan Ağustos 2024 “Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması”na göre:

• Dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için aylık harcama tutarı 19 bin 504 TL olarak belirlendi.
• Yoksulluk sınırı, aynı aile için 67 bin 465 TL’ye ulaştı.
• Tek başına yaşayan bir kişinin yoksulluk sınırı ise 31 bin 294 TL olarak tespit edildi.
• Günlük sağlıklı beslenme maliyeti, kişi başına ortalama 650 TL olarak belirlendi.
• En yüksek günlük harcama gereksinimi, 184.18 TL ile süt ve süt ürünleri grubuna yapılıyor. Et, tavuk ve balık için 129.68 TL, sebze ve meyve için 173.05 TL, ekmek için ise 57.11 TL harcanması gerekiyor.

Araştırma, dört kişilik bir ailenin sadece temel gıda ihtiyaçları için yapması gereken minimum harcama tutarının yanı sıra, diğer harcama kalemleri ile birlikte yoksulluk sınırının oldukça yüksek olduğunu ortaya koyuyor.

Çalışan Refahı: Yetenek Krizi Döneminde Bir Gereklilik

PERYÖN Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Taşcı Firuzbay, Marketing Türkiye’nin düzenlediği söyleşide, çalışan refahı ve mutluluğuna yatırım yapmanın günümüzde bir gereklilik haline geldiğini vurguluyor. Firuzbay, çalışan refahının organizasyonlara kattığı somut faydaların ve küresel çapta yaşanan “yetenek krizi”nin, bu gerekliliği daha da ön plana çıkardığını belirtiyor.

Firuzbay, yetenekleri elde tutmanın iş dünyasının en büyük zorluklarından biri olduğunu belirterek, çalışan mutluluğunun artırılması için ücret ve yan hakların yanı sıra anlamlı iş kültürü, çalışan gelişimi ve lider desteğinin önemli olduğunun altını çiziyor. Teknoloji ve dijitalleşmenin İK üzerindeki etkilerini de vurgulayan Firuzbay, yapay zekânın ve dijital araçların işe alım ve çalışan bağlılığı gibi alanlarda kullanılmasının önemini belirtiyor.

Çalışan deneyiminin inşa edilmesinde finansal esenlik, kişisel gelişim fırsatları ve kapsayıcı bir iş ortamının sağlanmasının kritik olduğuna dikkat çekiliyor. Çalışanların kendilerini güvende hissettikleri, gelişim fırsatları buldukları ve anlam arayışlarına yanıt bulan bir iş ortamının motivasyonu ve performansı artırarak kurumlara verimlilik olarak döneceği ifade ediliyor.

Esnek Çalışma Karşıtı Politikalar Yetenekleri Uzaklaştırabilir

Manchester Üniversitesi’nden örgütsel psikoloji ve sağlık profesörü Sir Cary Cooper, işverenlerin çalışanları haftanın beş günü ofise dönmeye zorlamasını eleştirerek, bu tür yaklaşımların yetenekli çalışanları uzaklaştırabileceğini, çalışan refahına zarar verebileceğini ve finansal performansı olumsuz etkileyebileceğini belirtti.

Amazon, pandemi öncesi uygulamalara geri dönerek 2 Ocak’tan itibaren kurumsal çalışanlarının haftada beş gün ofiste olmasını zorunlu kılacağını açıkladı. Bu karar, esnek çalışma yanlısı uzmanlar ve bazı politikacılar tarafından eleştirildi. İşçi Partisi, esnek çalışmayı işçilerin ilk günden itibaren varsayılan bir seçenek haline getirmeyi planlarken, iş sekreteri Jonathan Reynolds da “presenteeism kültürünü” sona erdirmeyi hedeflediklerini ifade etti.

Cooper, esnek çalışmanın iş tatminini ve işyeri verimliliğini artırdığını, personel elde tutmayı kolaylaştırdığını ve uzun çalışma saatlerinin üretkenlik yerine sağlık sorunlarına yol açtığını vurguladı. Amazon ise çalışanlarına ofiste birlikte olmanın avantajlarına inandıklarını belirtti, ancak Birleşik Krallık’taki depo çalışanları için esnek yarı zamanlı sözleşmeler uyguluyor. Son dönemde yapılan anketler, çalışanların işte daha fazla esneklik istediklerini ve bunun iş-yaşam dengesine katkıda bulunduğunu gösteriyor.

Uzaktan Çalışma Trendleri: Avantajlar, Riskler ve Çalışan Memnuniyeti

Eurostat verilerine göre, 2023’te AB genelinde çalışanların %9,9’u uzaktan çalışırken, bu oran Birleşik Krallık ve İskandinav ülkelerinde daha yüksekti. Özellikle Londra, Stockholm ve Amsterdam, evden çalışma oranlarının en yüksek olduğu şehirler arasında yer aldı. LinkedIn’in raporuna göre, uzaktan çalışma fırsatları en çok teknoloji, bilgi ve medya sektörlerinde bulunuyor. Özellikle Almanya ve Birleşik Krallık’ta bu işlerin büyük bir kısmı uzaktan gerçekleştiriliyor.

Uzaktan çalışma, avantajlarına rağmen, şirketler için bazı riskler de taşıyor. Tan Ward hukuk firmasından uzmanlar, çalışanların farklı ülkelerden çalışmasının vergi, veri koruması ve yasal komplikasyonlar gibi birçok düzenleme konusunda zorluklar yaratabileceğini belirtiyor. Özellikle, bir çalışan farklı bir ülkede çalıştığında, bu durum işletme için o bölgede ek kurumlar vergisi yükümlülüklerine neden olabilir. Ayrıca, geçici olarak yurtdışında çalışmak, göçmenlik yasası risklerine de yol açabilir.

Uzaktan çalışma her zaman çalışanların mutluluğunu artırmayabilir. Gallup ve Workhuman’ın ABD iş piyasası üzerine yaptığı araştırma, yerinde, hibrit ve uzaktan çalışanların benzer oranlarda tükenmişlik yaşadığını gösteriyor. Çalışan refahını artırmada net beklentiler oluşturmak, gerçekçi performans hedefleri belirlemek ve takdir vermek önemli rol oynuyor.

Japonya’da Kadın CEO Oranı Hedeflenen Düzeyin Çok Altında

Japonya’nın iş dünyasında kadın liderlerin oranını artırmaya yönelik çabaları, Tokyo Menkul Kıymetler Borsası’nda listelenen 1.643 firmanın yalnızca %0,8’inde kadın CEO olduğunu ortaya koyan bir anketle sekteye uğradı. Kyodo haber ajansının 2023 mali yılı mali tablolarına dayanarak yaptığı bu anket, ülkedeki kurumsal liderlikte çeşitlilik eksikliğini gözler önüne serdi. Japonya hükümetinin 2030’a kadar yönetici rollerinin en az %30’unu kadınların doldurması hedefine ulaşma konusunda ciddi bir mücadeleyle karşı karşıya olduğu vurgulanıyor.

OECD’nin 2022 anketine göre, Japonya’da kadınlar yönetici pozisyonlarının yalnızca %15,5’ine sahipken, bu oran İngiltere’de %40,9 ve Fransa’da %45,2. Buna rağmen, son yıllarda kadınlar önemli pozisyonlara atandı. Örneğin, MitsukoTottori Japonya Havayolları’nın ilk kadın başkanı oldu ve Naomi Unemoto ülkenin ilk kadın başsavcısı olarak atandı.

2024 Yılında Yükselen Meslekler

LinkedIn,”2024 Yılında Yükselen Meslekler” başlıklı bir blog yazısı yayınladı. Bu yazıda, hızla değişen iş dünyasında yeni nesil mesleklerin ve bu mesleklere dair bilgilerin altı çizildi. LinkedIn’in belirlediği yükselen meslekler listesi:

1. Müşteri Başarı Uzmanı
2. İş Sağlığı ve Güvenliği Teknikeri
3. Sistem Analisti
4. Yapay Zeka Mühendisi
5. Güvence Yardımcısı
6. Dolandırıcılık Uzmanı
7. Hasta Koordinatörü
8. İç Satış Uzmanı
9. Lojistik Operasyonları Müdürü
10. Teknik Denetçi
11. Operasyon Asistanı
12. Pazarlama Asistanı
13. Kalite Asistanı
14. Oyun Tasarımcısı
15. Tesis Mühendisi

Bu meslekler, özellikle sektördeki asistan pozisyonlarına duyulan ihtiyacın altını çiziyor. Firmaların, iş süreçlerinde uzman kişileri veya ekipleri destekleyecek insan kaynağına olan ihtiyacı artıyor.

LinkedIn, bu listeyi oluşturmak için 1 Ocak 2019 – 31 Temmuz 2023 tarihleri arasında platformdaki milyonlarca iş unvanının büyüme oranlarını inceledi. Bu mesleklerin, üye tabanında sürekli bir büyüme göstermesi ve 2023’te anlamlı bir büyüme oranına sahip olması gerekti. Stajyerlikler, gönüllü işler, geçici işler, öğrenci pozisyonları ve işe alım sürecini az sayıda şirketin domine ettiği iş ilanları bu değerlendirme dışı bırakıldı.

Fazla Çalışma Sürelerinin Yuvarlanması

Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sürelerinin hesabında yarım saatten az olan süreler yarım saat, yarım saati aşan süreler ise bir saat sayılır.
“… davacının, günlük çalışma saatleri ve tanıklarının beyanlarına göre kırk beş dakika yemek ve yarım saat çay molası ile günlük bir saat on beş dakika ara dinlenme kullanarak çalıştığı anlaşılmaktadır. Davacı, haftada beş gün 08:00-18:30 saatleri arasında bir saat on beş dakika ara dinlenme ile haftada kırk altı saat on beş dakika çalışmıştır. Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma yönetmeliğinin 5/2. Maddesindeki, fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma ücretinin hesabında yarım saatten az olan sürelerin yarım saat sayılacağı yönündeki düzenleme gereğince davacının haftada 1,5 saat fazla çalışma yaptığı kabul edilerek anılan alacağın hesaplanması dosya içeriğine uygun düşecektir. Yazılı gerekçe ile reddedilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”

Yargıtay 22.HD. E., 2016/16550, K. 2019/14108, 26.06.2019.

Çalışanın Sosyal Medya Paylaşımı Sadakat Yükümlülüğünü Nasıl İhlal Etti?

Bir çalışanın özel olarak işverenini eleştirme özgürlüğü, çalışanın sadakat yükümlülüğü ile sınırlanır. Bu yükümlülük, çalışanın işverene zarar veren veya zarar verme potansiyeli olan eylemlerden kaçınmasını gerektirir. Bu davada, bir çalışanın Facebook’ta işverenini eleştirmesinin sadakat yükümlülüğünü ihlal edip etmediği ve bu nedenle işten çıkarılmayı haklı kılıp kılmadığı incelendi.

Olay, Danimarka’da bir tütün şirketinde çalışan ve yaklaşık bir yıl boyunca maaş bordrolarında hatalar yaşayan bir çalışanla ilgiliydi. Bu hatalar, çalışanlara tatil günleri ve vardiya ek ödenekleri gibi konularda dış bir bordro ofisinden kaynaklanıyordu. Çalışan, hataları fark ettikten sonra Facebook’ta kapalı bir personel grubunda işvereni ve yönetimi eleştirdi ve bazı çalışanları “tembel, yetersiz ve hırsız” olarak nitelendirdi.

Şirket, bu gönderiyi çalışanların sadakat yükümlülüğünü ciddi şekilde ihlal ettiği gerekçesiyle işten çıkardı. Çalışanın savunması, eleştirinin sadece dış bordro ofisine yönelik olduğu ve bu nedenle şirketin zarar görmediği yönündeydi. Ayrıca, gönderinin yalnızca kapalı bir grup içinde paylaşıldığını belirtti.

Ancak, hakem, bu eleştirinin kabul edilemez derecede sert ve saygısız olduğunu, belirli çalışanları hedef aldığını ve bu kişilerin hatalardan sorumlu olmadığını bildiği halde böyle bir eleştiri yapmasının yanlış olduğunu belirtti. Bu nedenle, işten çıkarılmanın haklı olduğuna karar verildi.

Günün Sorusu

SORU: Bir çalışanımız noter aracılığıyla fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma rızasının iptali için noter aracılığıyla bizlere ihtarname iletti. İşin niteliği gereği bu talebi kabul etmeme ihtimalimiz var mıdır?

CEVAP: Yönetmelikte yer alan “Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapmak istemeyen işçi verdiği onayı otuz gün önceden işverene yazılı olarak bildirimde bulunmak kaydıyla geri alabilir.” Hakkını kullanarak bu onayını geri çekmiş durumda. Bu yazı size ulaştıktan sonraki 30 gün süre zarfında fazla çalışma yapmak zorunda. Ancak bu süreden sonra, fazla çalışma yapmayı kesebilir. Söz konusu onayı geri çekmesi işlemini Yönetmelik gereği reddedemiyoruz.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Asıl işveren ve alt işveren ilişkisi nedir?

İş Kanunu 2. maddesine göre: “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir.”

Şartları nedir?

• Alt işverenin üretimde çalışan kendi işçilerinin bulunması.
• Alt işverene verilen işin yardımcı iş olması.
• Alt işverenin üstlendiği işte çalıştırdığı işçilerin sadece bu işte çalışıyor olması.
• Alt işverene verilen işin asıl iş sürdüğü müddetçe devam etmesi.
• Alt işverenin daha önce işyerinde çalıştırılan bir kişi olmaması.

İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili özel hükümler

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre, 6 aydan fazla süren alt işveren ilişkisinde;

• Asıl ve alt işveren işçi sayıları ayrı ayrı 50’yi aşıyorsa hem asıl hem alt işverenin,
• Sadece asıl işverenin sayısı 50 ve yukarı ise yalnızca asıl işverenin,
• Sadece alt işverenin sayısı 50 ve yukarı ise yalnızca alt işverenin,
• İkisinin de ayrı ayrı 50 çalışan altı ancak toplamda 50 işçiyi geçiyorsa asıl işverenin koordinasyonunda tek bir tek bir kurul kurma zorunluluğu vardır.