Günlük Gelişmeler

Mehmet Şimşek: OVP Kamu İçin Bağlayıcı, Özel Sektör İçin Rehberdir

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, özel sektörün OVP’yi dikkate almasının kendi faydasına olacağını belirtti. OVP hedeflerinin kamu için bağlayıcı, özel sektör için rehber olduğunu vurguladı.

2025 yılı itibarıyla özel sektörde orta-yüksek ve yüksek teknoloji imalat sanayii (kimya, ilaç, tıbbi cihaz, elektronik, makine, elektrikli teçhizat, otomotiv, raylı sistemler), tarım ve gıda, enerji, savunma sanayii ve turizm sektörleri öncelikli yatırım alanları olacak.

Yeni yasama döneminde borsa ve kripto varlıkların vergilendirilmesi gündemden çıkarıldı. Genel vergi oranlarında artış veya indirim yapılmayacak. Vergi istisnaları ve indirimleri gözden geçirilecek, vergi tabanının genişletilmesi ve gönüllü uyumun artırılması hedefleniyor.

Yapay zeka ve büyük veri analitiği kullanılarak risk analizleri yapılacak ve kayıt dışı ekonominin yoğun olduğu sektörlerde denetimler artırılacak.

2023 sonunda yenilenen Yatırım Taahhütle Avans Kredileri (YTAK) kapsamında 2024-2026 yılları için toplam 300 milyar TL limit belirlendi. Başvuruların 2023 Aralık ayında başladığı ve programın önümüzdeki aylarda hızlanacağı ifade edildi.

Hazine destekli kefalet sistemi kapsamında 72 milyar TL kredi imkânı hâlâ kullanılabilir durumda. Yatırım, ihracat ve deprem bölgeleri için ciddi düzeyde finansman kaynağı mevcut.

TÜİK, Özel Kapsamlı Enflasyon Göstergelerini İlk Kez Duyuracak

Türkiye İstatistik Kurumu, mevsim etkilerinden arındırılmış özel kapsamlı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) göstergelerini ilk kez 4 Ekim’de yayımlayacak. Bu karar, TÜİK ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) arasındaki istişare toplantıları sonucunda alındı.

Yeni veriler, TÜFE haber bülteninin yayımlanmasından bir iş günü sonra saat 16.00’da TÜİK’in web sitesinde yer alacak. Ayrıca, mevsim etkilerinden arındırılmış göstergeler için metodolojik doküman da yayımla eş zamanlı sunulacak.

TÜİK, ayrıca cari ay için Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması (COICOP) 5’li düzeyde tüm temel başlıklar için aylık ve yıllık değişim oranlarını içeren yeni bir tablo da yayımlayacak. Bu tablo, mevcut iki tablonun kaldırılmasına ve daha detaylı verilerin paylaşılmasına olanak sağlayacak.

Apple’a Sendika Hakları ve Gizlilik Politikaları Üzerinden Şikayet

ABD Ulusal Çalışma İlişkileri Kurulu (NLRB), Apple’a karşı çalışanların örgütlenme ve haklarını savunma haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle bir şikayet yayımladı. Şikayette, Apple’ın çalışanlara yasadışı gizlilik, gizli bilgi paylaşmama ve rekabet etmeme anlaşmaları imzalattığı ve aşırı kapsamlı sosyal medya politikaları uyguladığı iddia ediliyor. Apple, bu iddiaları reddederek duruşmada kendini savunacağını belirtti. Şikayet, 2021’de eski çalışan Ashley Gjovik tarafından yapılan suçlamalardan kaynaklanıyor. Apple’a karşı benzer şikayetler ve sendika girişimleri diğer mağazalarda da devam ediyor.

Google, Eski Çalışanını Geri Kazanmak İçin 2.7 Milyar Dolara Şirket Satın Aldı

Google, yapay zeka alanındaki önemli bir yeteneği geri kazanmak için milyarlarca dolar harcadı. Şirketin en eski çalışanlarından olan Noam Shazeer, iletişim sorunları nedeniyle Google’dan ayrılmış ve kendi yapay zeka şirketi Character.AI’yi kurmuştu. Shazeer, Google’ın 2021’de bir sohbet botu projesini güvenlik endişeleri nedeniyle iptal etmesinin ardından, şirketin yapay zeka alanında fırsat kaçırdığını savunarak istifa etmişti. Google, kaybettiği yeteneği geri kazanmak için Shazeer’in şirketini 2.7 milyar dolara satın aldı. Bu hamle, teknoloji devlerinin yapay zeka rekabetinde ne kadar büyük yatırımlar yaptığını gözler önüne serdi.

ABD’de Perakende Zinciri 3 Bin Çalışanını İşten Çıkarıyor

ABD’de perakende eczane zinciri CVS Health, giderleri azaltmak ve teknolojik yatırımlarla çalışma yöntemlerini iyileştirmek amacıyla 2 milyar dolarlık bir maliyet tasarrufu hedeflediğini açıkladı. Bu plan kapsamında çalışan sayısının %1’den az azaltılacağı ve yaklaşık 2 bin 900 kişinin etkileneceği belirtildi. İşten çıkarmalar kurumsal pozisyonlarda olacak, mağazalar ve eczanelerdeki ön cephe çalışanları ise bu durumdan etkilenmeyecek. Ayrıca şirket, perakende ve sigorta birimlerinin ayrılmasını içerebilecek olası seçenekleri değerlendiriyor.

Hollanda’nın Yeni Hükümetinin İşgücü Piyasasıyla İlgili Planları

Hollanda 1 Temmuz 2026’dan itibaren, 25’ten az çalışanı olan şirketlere, 2 yıllık hastalıktan sonra geçiş ödemesi için hükümet tarafından tazminat sağlanacak. Şu anda her büyüklükteki şirket bu hakkı kullanabiliyor.

• Vergi kredileri ve yeni vergi dilimleriyle işgücü piyasasındaki sıkışıklık azaltılacak. Bu, işçilerin daha fazla çalışması durumunda net ücretlerinde artış sağlayacak.
• Şirketlerin zorunlu gizli danışman bulundurmasına yönelik bir plan var. Bu düzenleme yalnızca 10 veya daha fazla çalışanı olan şirketler için geçerli olacak ancak henüz yürürlüğe girme tarihi belli değil.
• Hükümet, izin sistemini sadeleştirme çalışmalarına başladı. Henüz net bir düzenleme yapılmamış durumda.
• Göçmen işçiler için barınma ve dil eğitimi gibi konularda yeni düzenlemeler getirilecek. Ayrıca, 2027’den itibaren gurbetçiler için vergi avantajı %30’dan %27’ye düşürülecek.
• Hükümet, sıfır saat sözleşmesini kaldırarak, kalıcı sözleşmeleri standart hale getirmeyi amaçlıyor.
• Küçük ve orta ölçekli işletmeler için, hasta çalışanların yeniden entegrasyon süreçlerinde esneklik artırılacak.
• İşçiler ile bağımsız yükleniciler arasındaki fark netleştirilecek ve bu uygulama Ocak 2025’te başlayacak.
• Rekabet yasağı maddesi çalışan devir hızını engellemek amacıyla yeniden düzenlenecek.
• Hükümet, emeklilik sisteminde değişiklik yapmayı planlıyor, ancak detaylar henüz açıklanmadı.

Tükenmişlik Sendromu İş Dünyasında Kriz Yaratıyor

Modern iş dünyasında, artan rekabet, sürekli ulaşılabilirlik ve yoğun çalışma saatleri tükenmişlik sendromunu tetikliyor. Eleman.net tarafından Capital Dergisi için yapılan ankette katılımcıların %75’i iş yükünün arttığını belirtirken, %67’si günde 8-12 saat çalıştığını ifade ediyor. Bu durum, çalışanların verimliliğini ve odaklanma yeteneklerini olumsuz etkiliyor.

Ankete göre katılımcıların,

• %44’ü iş yükünün çok arttığını belirtirken,
• %31’i iş yükünün arttığını söylüyor.

Günlük çalışma saatleri ise çalışanların büyük çoğunluğunun uzun saatler çalıştığını ortaya koyuyor.

• Katılımcıların %44’ü günde 8-10 saat çalışırken,
• %23’ü 10-12 saat çalıştığını belirtiyor.
• Uzun çalışma saatleri, iş tamamlayamama ve odaklanma sorunlarına yol açıyor.

Teknoloji ve toplumsal değişimlerle iş dünyasında dönüşüm yaşanırken, iş-özel hayat dengesinin sağlanması kritik önem taşıyor. İş yükü artışı, verimlilik ve çalışan bağlılığını olumsuz etkiliyor. İş yükünün dengeli yönetimi, çalışan sağlığını korumak ve işletmelerin sürdürülebilirliğini sağlamak için önemli bir unsur olarak öne çıkıyor.

Çalışanların refahı, işletmelerin uzun vadede verimli olabilmesi için bir yatırım olarak görülmeli. Mercer’in 2024 Küresel Yetenek Trendleri raporu, çalışanların %80’inin tükenmişlik sendromu tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Aşırı iş yükü, uzun çalışma saatleri ve mali sıkıntılar tükenmişliğin başlıca nedenleri olarak öne çıkıyor. Şirketler, esenlik programlarıyla çalışanların motivasyonunu ve verimliliğini artırmaya yönelik adımlar atıyor.

Tükenmişlik sendromu, iş dünyasında büyük bir sorun olarak varlığını sürdürüyor. Çalışanların iş yükü ve çalışma saatleri dengelenmediği takdirde hem çalışanların sağlığı hem de iş verimliliği olumsuz etkilenmeye devam edecek. İş-özel yaşam dengesinin sağlanması ve çalışan refahına yönelik yatırımlar, bu sorunun çözümünde kilit rol oynuyor.

Evlilikten Dolayı Fesihte, Son Gün Pazar Gününe Denk Gelirse Süre Uzar mı?

Davacının 08/08/2020 tarihinde evlendiği ve iş sözleşmesinin 09/08/2021 tarihinde feshetti hususlarında taraflar arasında ihtilaf bulunmamaktadır. İhtilaf davacının 1 yıllık fesih hakkını süresinde kullanıp kullanmadığı noktasında toplanmaktadır. Yukarıda belirtildiği üzere kadın işçi resmi evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde iş akdini feshederse kıdem tazminatına hak kazanır. Davacı 08/08/2020 tarihinde evlendiğinden 1 yıllık süre bir sonraki yılın aynı günün mesai saati ile bitmektedir.
Bu durumda yasal süre 08/08/2021 tarihinde dolmaktadır. 08/08/2021 tarihi resmi tatil günü değildir. Davalı 7201 sayılı Tebligat Kanunu kapsamında resmi bir kuruluş olmadığı gibi yasalarımızda fesih şekli yönünden öngörülen bir şekil şartı bulunmamaktadır. Bu nedenle süre yasal olarak ertesi günü mesai bitimine kadar uzamaz. Sürelerin uzaması ancak resmi tatil günü olmaktadır. Kaldı ki işyeri kamu işyeri olmayıp özel işyeri niteliğindedir.
Hal böyle olunca davacının yasal 1 yıllık süre içinde hakkını kullanmadığı kabulü ile davanın reddine karar verilmesi gerekirken usul ve yasaya aykırı olacak şekilde sürenin uzadığı varsayımı ile davanın kabulüne karar verildiği görülmüştür. Bu nedenle davalının bu yönde istinafı kabul edilerek İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılmış ve davanın reddine karar verilmiştir.”

Bursa BAM 3. Hukuk Dairesi, E. 2022/2048, K. 2024/1588, T.09.07.2024.

İtalyan Yüksek Mahkemesi, Hastalık Döneminde Spor Faaliyeti Nedeniyle Haklı Feshi Onayladı

İtalyan Yüksek Mahkemesi, 5 Eylül 2024 tarihli ve 23852 sayılı kararıyla, hastalık döneminde daha önceden planlanmış bir futbol turnuvasına katılan bir çalışanın, özen, sadakat ve dürüstlük yükümlülüklerini ihlal ederek iyileşme sürecini ya da işe dönüşünü riske atması nedeniyle haklı nedenle feshi meselesini inceledi. Çalışan, hastalık izni sırasında bir futbol turnuvasına katılmanın sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ihlal etmediğini savunarak işten çıkarmaya itiraz etti. Şirket, çalışanın yarışmaya katılmak için hastalık numarası yaptığını, böylece iyileşmesini tehlikeye attığını ve adalet ve iyi niyet ilkelerini ihlal ettiğini iddia etti. Yargıtay, çalışanın iddiasını reddetti ve “hastalık döneminde fiziksel aktivitenin performansının ….sözleşmeden doğan özen ve sadakat yükümlülüklerinin ihlali anlamına gelir … Spor aktivitesi, doğası gereği, iyileşmeyi veya işe dönüşü etkileyebilir veya geciktirebilir.”

Söz konusu karar, içtihat hukukunun çalışanın gerçek hastalık durumuna ilişkin şüpheler uyandıran davranışları tolere etme eğilimini çok sık gösterdiği bir konuda önemli bir kararı temsil etmektedir.

Günün Sorusu

Bunu Biliyor Muydunuz?

SGK işyeri açılışı nasıl yapılır?

• E-devlet üzerinden “İşyeri Bildirgesi (4-a’lı Sigortalı Çalıştırılanlar Yönünden)” sekmesinden – Tüzel Özel İşyeri Bildirgesi alanından gerekli bilgiler girilerek işyeri bildirgesi oluşturulur.
• Gerekli evraklar 7 gün içerisinde sistemin hazırladığı işyeri bildirgesinin çıktısı ile birlikte sisteme yüklenir.
• Kurum sistemde yönetici olarak kayıtlı kişinin e-devletine şifreler için onay talebi gönderir.
• Yöneticinin onayı sonrası şifreler yetkili kişiye tanımlanmış olacak ve işe giriş işlemeleri gerçekleştirilecektir.
• İşyeri tescili sonrası, ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar işe giriş bildirgeleri verildiğinde yasal süresinde verilmiş sayılır.
• İşverenlerin ilk defa işyeri bildirgesi verdiği işyerleri için (işyeri açılışında en az 1 personel bildirmek kaydı ile), ilk işe girecek sigortalıları ilk bir ay içerisinde bildirme olanağı mümkündür.