Günlük Gelişmeler

Ağustos 2024’te Toplam Ciro %41,8 Artış Gösterdi

Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi, 2024 yılı Ağustos ayında yıllık %41,8 arttı.

Toplam cironun alt detaylarına bakıldığında; 2024 yılı Ağustos ayında yıllık sanayi sektörü ciro endeksi %26,7 arttı, inşaat ciro endeksi %75,0 arttı, ticaret ciro endeksi %42,8 arttı, hizmet ciro endeksi %55,5 arttı. Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi, 2024yılı Ağustos ayında aylık %3,7 arttı.

Toplam cironun alt detaylarına bakıldığında; 2024 yılı Ağustos ayında aylık sanayi sektörü ciro endeksi %1,0 arttı, inşaat ciro endeksi %10,9 arttı, ticaret ciro endeksi %4,2 arttı, hizmet ciro endeksi %3,3 arttı.

Yatırım Teşviklerinde Yeni Dönem: Şehir ve Sektör Odaklı Model Geliyor

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, yatırım teşvik sisteminde köklü bir değişiklik öngören yeni modeli yakında kamuoyuna ilan edeceklerini açıkladı. Bu yeni model, “şehir-ürün, şehir-sektör, bölge-sektör” eşleşmesine dayanacak ve yerel kalkınmayı daha güçlü şekilde destekleyecek. Kacır, teşvik sisteminde ciddi bir sadeleşme olacağını, etkisiz teşviklerin sistemden çıkarılacağını ve başarılı alanların daha fazla destekleneceğini belirtti.

Bölgesel kalkınma ajanslarının daha aktif bir rol oynayacağı bu sistem, şehirlerin kendi potansiyellerine odaklanarak yatırımları teşvik edecek. Tarım ve Orman Bakanlığı ile işbirliği içinde kırsal ekonomiyi güçlendirecek projeler geliştirilecek.

Kacır, özellikle 6. bölgeye verilen teşviklerin sonuç verdiğini ve organize sanayi bölgelerinde istihdamın arttığını vurguladı. Ayrıca, “HIT-30” yüksek teknoloji teşvik programına olan büyük ilgiyi dile getirerek, bu programın elektrikli araçlar, çip üretimi ve yenilenebilir enerji gibi alanlara 30 milyar dolarlık yatırım çekmeyi hedeflediğini belirtti.

Londra’da Bakım İşçilerinin %50’si Yurtdışından Geliyor

İngiltere’deki bakım işçilerinin %21’inin erkek olduğu ve bu oranın kaydedilen en yüksek seviyeye ulaştığı belirtildi. Göçmen işçilerin, sosyal bakım personeli krizini azaltmaya yardımcı olduğu vurgulandı. Son iki yılda 185,000 uluslararası işçi işe alındı. Ortalama bakım işçi ücreti saatte £11.58, ancak yüksek işten ayrılma oranları söz konusu. GMB sendikası, adil maaş anlaşmalarının gerekliliğini dile getirdi. Londra’daki bakım işçilerinin yarısı yurtdışından gelmektedir. Uzmanlar, uluslararası işe alımın sosyal bakım sektörünün büyümesi açısından önemli olduğunu ,ancak Britanya’daki işçilerin işlerini bırakmasını önlemek için bakım kalitesinin artırılması gerektiğini belirtiyor.

Fransa 2025’te Kamu Açığını Kapatmak İçin Harekete Geçti: Vergi Artışları ve İşten Çıkarmalar Gündemde

Fransa hükümeti, kamu maliyesindeki açığı kapatmak amacıyla 60 milyar Euro değerinde vergi artışı ve harcama kesintisi içeren 2025 bütçesini açıkladı. Plan kapsamında;

• 2.200 kamu çalışanı, özellikle öğrenci sayısındaki düşüş nedeniyle öğretmenler, işten çıkarılacak.
• Dış yardım bütçesi 1,3 milyar Euro, çıraklar ve meslekler için sübvansiyonlar 2,1 milyar Euro ve yeşil sübvansiyonlar 1,9 milyar Euro azaltılacak.
• Emekli maaşlarında yapılması planlanan artış, 6 ay ertelenerek 3,6 milyar Euro tasarruf sağlanacak.
• Ayrıca, büyük şirketlerden ek vergi alınacak ve zengin bireylerin gelir vergisi geçici olarak artırılacak.
• Uçak biletleri ve özel jetler için vergi de artırılacak.
• Kamulaştırılan enerji şirketi EDF ise devlete 2 milyar Euro daha fazla kâr payı verecek.

Bolivya’da İnşaat Sektöründe Kadınlar: Eşitlik Mücadelesi ve Yeni Yasa Tasarısı

Uluslararası Çalışma Örgütü’ne (ILO) göre, Bolivya’da tahmini olarak 21.000 kadın inşaat sektöründe çalışıyor, bu da 471.000 kişilik işgücünün yaklaşık %4,5’ine denk geliyor.

ILO’ya göre, bu kadınların neredeyse üçte ikisi ücret almıyor; bazı kadınlar, eşlerine eşlik ediyor. Birçoğu bekar anne ve çoğu Yerli kökenli. Hakları hakkında çok az bilgiye sahipler veya hiç bilmiyorlar ve genellikle aile içi şiddet, iş yerinde taciz ve cinsel istismarla karşı karşı yakalıyorlar. ILO’ya göre, erkeklerle kadınlar arasındaki ücret farkı %38.

Yeni yasaların çıkarılması için savunuculuk yapan Kadın İnşaatçılar Derneği (Asomuc), bu yıl 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde, Bolivya parlamentosunun insan hakları ve eşit fırsatlar komitesi başkanı Betty Yañiquez ile işbirliği yaparak, inşaat sektöründe kadınlar için daha fazla eşitlik ve eşit ücret sağlamayı amaçlayan bir yasa tasarısı sundu. Bu tasarı hâlâ inceleniyor.

İngiltere İşçi Koruma Yasası: Cinsel Tacizi Önleme Yükümlülükleri

26 Ekim 2024 tarihinde yürürlüğe girecek olan İşçi Koruma (Eşitlik Yasası 2010’un Değişikliği) Yasası 2023, işverenlere çalışanlarının cinsel tacizini önleme konusunda yeni pozitif yükümlülükler getirmektedir. Bu yasa, Ekim2017’den beri devam eden “#MeToo” hareketinin etkisiyle işyerindeki cinsel taciz için hesap verme eğilimini güçlendirmektedir.

• İşverenler, çalışanlarının cinsel tacizini önlemek için “makul adımlar” atma yükümlülüğü altındadır. Bu yükümlülük, mevcut cinsel taciz yasağının üzerine ek bir katman eklemektedir.
• Yükümlülük, çalışanın kendi iş arkadaşları tarafından veya üçüncü taraflar (müşteriler, müvekkiller) tarafından gerçekleştirilen cinsel tacizi kapsamaktadır.
• Cinsel tacizi önleme yükümlülüğünün ihlali, bağımsız bir dava hakkı doğurmasa da, İş Mahkemeleri, bu yükümlülüğün ihlali durumunda tazminatları %25 oranında artırma yetkisine sahip olacaktır.
• Eşitlik ve İnsan Hakları Komisyonu (EHRC), yükümlülüğün uygulanmasını sağlayacak ve işverenlerin bu yükümlülüğe uygun hareket edip etmediğini denetleyecektir.
• İşverenler, çalışanlarından biri tarafından gerçekleştirilen herhangi bir taciz iddiasında, “tacizi önlemek için tüm makul adımları” attıklarını gösterdikleri takdirde potansiyel bir savunma hakkına sahip olacaklardır.

26 Eylül 2024 tarihinde EHRC, mevcut Cinsel Taciz ve İşyerinde Taciz Üzerine Teknik Rehberliğini güncelleyerek işverenlere cinsel tacizi önleme konusunda daha kısa bir kılavuz sunmuştur. Güncellenmiş rehberlik, yükümlülüğün öngörücü ve proaktif olduğunu, yani işverenlerin sadece cinsel taciz olayının meydana gelmesini bekleyemeyeceklerini açıkça belirtmektedir. Bunun yerine işverenlerin, çalışanlarının maruz kalabileceği senaryoları öngörmeleri ve gerekli önlemleri almaları gerektiği vurgulanmaktadır.

Makul Adımların Belirlenmesi:

• Risk Değerlendirmesi: Çalışma sırasında cinsel taciz riskleri değerlendirilmelidir. Güç dengesizlikleri, yalnız çalışma, sosyal etkinlikler gibi risk faktörleri göz önünde bulundurulmalıdır.
• Önleyici Adımlar: Bu riskleri azaltmak ve cinsel tacizi önlemek için atılacak adımlar düşünülmelidir.
• Uygulama: İşverenler, belirlenen makul adımları uygulamak zorundadır.

Örnek Makul Adımlar:

• Mevcut taciz politikalarının gözden geçirilmesi ve güncellenmesi.
• Cinsel tacizi önlemek için mevcut süreçlerin denetimi ve gözden geçirilmesi.
• Cinsel taciz hakkında etkili eğitimlerin sağlanması.
• Çalışan temsilcileriyle danışarak cinsel taciz risklerini belirleme.
• Üst düzey liderler belirleyerek cinsel tacizle mücadele stratejilerinin geliştirilmesi.

Uluslararası Perspektiften İş-Yaşam Dengesi ve Çalışan Hakları

1. Lüksemburg

• Ücretli İzin: Çalışanlar için 26 gün ücretli izin.
• Doğum İzni: 20 hafta ücretli doğum izni.
• Ekstra Maaş: Aralık ayında “13. maaş” ödemesi.
• Diğer Avantajlar: Öğle yemeği çekleri, şirket araçları, yabancı çalışanlar için çocukların eğitim masraflarının geri ödenmesi.

2. İsviçre

• Ücretli İzin: Yılda en az 20 gün ücretli izin, çalışanlar ortalama 5 hafta izin alıyor.
• Doğum İzni: Kadınlar için 14 hafta, erkekler için 2 hafta ücretli doğum izni.
• Ek Avantajlar: Cep telefonu ve evden çalışma ödenekleri.

3. Avustralya

• Ücretli İzin: Yasal olarak yılda 4 hafta, bazı işverenler daha fazla izin sağlıyor.
• Çalışma Süresi: Haftada 38 saat; fazla mesai ücreti zorunluluğu.
• Esnek Çalışma: Çalışanlar uzaktan çalışma talep edebilir, retlere itiraz etme hakkına sahipler.

4. İsveç

• Ücretli İzin: Yılda 25 gün ücretli izin.
• Ebeveyn İzni: 480 gün ebeveyn izni, bekar ebeveynler tüm süreyi kullanabilir.
• Çalışma Saatleri: Çocuk 8 yaşına gelene kadar çalışma saatlerini azaltma imkânı.

5. Norveç

• Doğum İzni: Kadın çalışanlara 59 hafta ücretli doğum izni (normal gelirin %80’i) veya 49 hafta (gelirin %100’ü).
• Babalık İzni: %100 maaşla 10 hafta, %90 maaşla 19 hafta babalık izni.
• Ek Avantajlar: Ebeveynler birlikte 56 hafta ek çocuk izni alabilir.

6. Danimarka

• İşsizlik Yardımı: İşverenler, ayrılan çalışanlara maaşlarının %90’ına kadar iki yıl boyunca yardım sağlar.
• Ücretli İzin: Yılda 25 gün ücretli izin.
• Ebeveyn İzni: 52 hafta ücretli doğum izni.

7. Yeni Zelanda

• Ebeveyn İzni: 22 hafta ücretli ebeveyn izni, çocuğun doğumundan önce başlar.
• Tasarruf Planı: İşverenler %3 katkı sağlar, çalışanlar bu fonu ilk ev alımı için kullanabilir.

8. Hollanda

• Asgari Ücret: 21 yaş üstü çalışanlar için en az saatlik asgari ücret 13,27 Euro (2024).
• Ücretli İzin: Yılda 20 gün ücretli izin ve 7 ücretli ulusal bayram günü.

9. Finlandiya

• Çalışma Saatleri: Çalışanlar çalışma saatlerinin en az yarısını kendileri belirleyebilir.
• Esnek Çalışma: Şirketlerin %92’si çalışanlara esnek çalışma saatleri sunmaktadır.

10. Almanya

• Çalışma Süresi: Ortalama çalışma haftası 34,7 saat.
• Ücretli İzin: Yılda 20 iş günü ücretli izin (haftada 5 gün çalışanlar için).

Çıraklıkta Geçen Süreler İşçilik Alacaklarının Hesabında Dışlanır

Somut olayda, dosyada bilgi ve belgelerde ve özellikle hizmet döküm cetvelinde görüldüğü üzere davacı 17.09.2009- 5/10/2011 tarihleri arasında 3308 sayılı Çıraklık Kanunu kapsamında çıraklık eğitimi almıştır. Buna göre davacının çıraklıkta geçen süreleri, hüküm altına alınan işçilik alacaklarından dışlanıp çıraklık dönemine ilişkin dava tefrik edilerek görevsizlik kararı verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi hatalıdır.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E: 2014/20347, K: 2015/32308, T: 16.11.2015

Rekabet İhlali Soruşturması Taahhütlerle Sonuçlandı: Bayilere Kısıtlama Kalkıyor

Rekabet Kurulu, Hastavuk Gıda Tarım Hayvancılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. hakkında yürütülen soruşturmayı tamamladı. Soruşturma, firmanın bayilerine sınırsız süreli rekabet etmeme yükümlülüğü ile bölge ve müşteri kısıtlaması getirip getirmediğini belirlemek amacıyla yapılmıştı. Soruşturma devam ederken, firma taahhüt başvurusunda bulundu. 26.09.2024 tarihli toplantıda Kurul, firmanın sunduğu nihai taahhütlerin rekabet sorunlarını giderebileceğini değerlendirerek taahhütleri kabul etti ve soruşturmayı sonlandırdı. Kabul edilen taahhütler arasında bayilere münhasır bölge atanmayacağı, satışların kısıtlanmayacağı ve rekabet etmeme yükümlülüğünün sözleşme süresiyle sınırlandırılması bulunuyor.

İngiltere’de Potansiyel İşverene Karşı Açılan İş Davası

(Londra) HSBC, Perşembe günü, üst düzey bir kadın bankacısının, bankanın kendisini 2018’de kıdemli bir satış pozisyonuna almamasının ayrımcılık ve mağduriyet oluşturduğunu iddia ettiği davanın yeniden görülmesi kararına itiraz etti.

41 yaşındaki Carmen Chevalier-Firescu, 2020’de HSBC’ye karşı açtığı iş davasında, Londra’daki satış ekibi başkanı olarak atanmadığını ve bunun kısmen, daha önceki işvereni Barclays’i, doğum izninden döndükten sonra kendisini işten çıkardığı için dava etmesi nedeniyle olduğunu iddia etti.

Davası bir mahkeme tarafından reddedilmişti ancak Şubat ayında temyiz üzerine yeniden açıldı. HSBC, Perşembe günü İstinaf Mahkemesi’ne başvurarak, davanın kısmen reddedilmesi gerektiğini savundu; çünkü davacı şikayetini standart üç aylık sürenin ardından yapmıştı.

Bu dava, bir adayın mevcut işvereni değil, potansiyel bir işverene karşı açtığı nadir bir istihdam talebi örneğidir.

HSBC, konuya ilişkin yorum yapmayı reddetti.

Günün Sorusu

SORU: 2024 yemek istisna bedelleri için nakit ödenen yemek bedelleri ve karta ödenen ayni yemek bedellerinin istisnası hakkında bilgi rica ederim.

CEVAP:

Yemek: 170 TL, kart varsa 187 TL KDV dahil.

SGK: 157,69 TL.

Bunu Biliyor Muydunuz?

İş Sözleşmesindeki Ücret Türü Değişiklikleri: Fesih Süreci ve Haklar

• İşçi ve işveren arasındaki çalışma şartları (ücret, mesai saatleri, yan haklar vb.) iş sözleşmesinde belirtilir.
• Yazılı sözleşme, tarafların hak ve sorumluluklarının korunması açısından önemlidir.
• İş sözleşmesi, her iki tarafın imzasıyla iki nüsha halinde bulunmalıdır.
• İşveren, sözleşmede belirttiği koşulları yerine getirmekle yükümlüdür.
• İşveren, çalışma koşullarında esaslı değişiklikler yapmak istiyorsa bunu yazılı olarak işçiye bildirmek zorundadır.
• Ücret türündeki değişiklik, işçiye yazılı olarak bildirilmelidir.
• İşçi, yazılı bildirim aldıktan sonra 6 iş günü içinde kabul etmezse değişikliği kabul etmemiş sayılır.
• İşçi olumsuz cevap verirse, işveren geçerli bir neden sunmak zorundadır.
• Taraflar anlaşarak sözleşmede değişiklik yapabilir; bu durumda ek bir talep olamaz.
• Ücretin düşmesi veya olumsuz değişiklikler, işçi için haklı nedenle fesih sebebi olabilir.
• İşçi kıdem tazminatı ve kullanılmamış izin ücretini talep edebilir.
• İşçi değişikliği kabul etmediğinde, işveren yasal hak edişleri ödeyerek sözleşmeyi feshedebilir.
• Yasal bildirim süresine uyarak fesih yaparsa ihbar tazminatı ödemez.