Günlük Gelişmeler

Webinar Duyurusu-Çalışma Hayatında Güncel Gelişmeler

23.10.2024 tarihinde saat 14.00’da gerçekleştirilecek “Çalışma Hayatında Güncel Gelişmeler” webinarımızda aşağıdaki oturumlar olacaktır:

• 14.00-14.30: (Konuşmacı: Dr. Eray Karagöz)
  • İş ve Sosyal Güvenlik Teftişleri Artıyor, Nelere Dikkat Etmeliyiz?
  • 2025 Öngörüleri Nelerdir?
  • Güncel Gelişmeler

• 14.30-16.00: (Konuşmacılar: Av. Arb. Alper Yılmaz – Av. Arb. Fatih Akpınar, Moderatör: Dr. Eray Karagöz)
  • Fasılalı Çalışmada Yıllık Ücretli İzin Birleşir mi?
  • Kıdem Tazminatı Hesabında, Araç Tahsisi veya Servis Verilmesi Durumunda Hesaplama Nasıl Yapılacak?
  • İstifa Mektuplarında Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar Nelerdir?
  • Dijitalleşmenin İş Hukukuna Etkileri Nelerdir?
  • Rekabet Hukuku ve Çalışma Hayatı Nerede Kesişiyor?
  • Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Yurtdışına Aktarılmasında Ne Değişti?
  • Freelance ve Hizmet Akdine Tabi Çalışmanın Sınırları Nelerdir?
  • Arabuluculuk Süreçlerinde Nelere Dikkat Edilmeli?

Kayıt:

Webinarımıza https://lnkd.in/d8V37CpJ linki üzerinden kayıt olabilirsiniz.

e-Bildirge Kullanıcı Değişiklikleri Artık Online Olarak Gerçekleştirilebilecek

SGK e-bildirge kullanıcı değişiklik işlemleri artık E-SGK’nın işyeri tescil uygulamaları (https://lnkd.in/dgv2y54F) ekranında yeni açılan kısımdan yapılabilecektir.

İşlemin ilgili işyeri için işveren/işveren vekili/yönetici kaydı bulunan bir yetkili tarafından yapılması gerekmektedir. Aksi taktirde E-SGK sistemi e-bildirge kullanıcı değişiklik işlemi yapılmasına izin vermemektedir.

2025’te Kıdem Tazminatı Ne Kadar Artacak?

2025 yılında kıdem tazminatı üst sınırında beklenen artış, özellikle emeklilik planlaması yapanlar için önemli bir konu olarak öne çıkıyor. SGK Uzmanı İsa Karakaş’ın hesaplamalarına göre, 2025 yılında kıdem tazminatı üst sınırı enflasyon oranları ve asgari ücretteki artışa paralel olarak %10 civarında bir artış gösterecek. Mevcut tavan olan 41.828,42 TL’nin, 2025 yılında yaklaşık 46.011,26 TL’ye yükselmesi öngörülüyor. Bu artış, özellikle yüksek maaşlı işçiler için önemli bir etken olacak ve her bir yıl için tazminatta yaklaşık 5 bin TL’lik bir artış sağlanacak. Emeklilik tarihi, kıdem tazminatı miktarında belirleyici bir rol oynayacak.

Bireysel Emeklilik Sistemi, Yeni Düzenlemelerle 2024’te Rekor Büyümeye Hazırlanıyor

Garanti BBVA Emeklilik Genel Müdürü Burak Ali Göçer, Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) fon büyüklüğünde 2023’te yaklaşık %50 oranında artış sağlandığını ve yeni düzenlemelerin etkisiyle 2024’te bu oranın daha da artmasını beklediklerini belirtti. BES, katılımcılar tarafından giderek daha fazla tercih ediliyor ve Eylül 2023 itibarıyla 18,7 milyon katılımcı ile 1 trilyon TL fon büyüklüğüne ulaşıldı. Göçer, 18 yaş altı BES’in henüz potansiyelinin küçük bir kısmının kullanıldığını ve gelecekte büyüme için büyük bir fırsat sunduğunu ifade etti. Ayrıca, BES’in sadece birikim değil, aynı zamanda önemli bir yatırım aracı olarak konumlandığını vurguladı.

Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistikleri – Eylül 2024

• 2024’ün ilk 9 ayında kurulan şirket sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre %13,3 azaldı.
• Kurulan şirket sayısında geçen yılın aynı ayına göre %6,7 azalış oldu.
• Eylül 2024’te kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre %10,5 artış oldu.
• Eylül 2024’tekurulan şirketlerin sermayelerinin toplamı, bir önceki aya göre %76,2 oranında arttı.
• Eylül 2024’te şirket ve kooperatiflerin 3.485’i ticaret, 1.481’i inşaat ve 1.273’ü imalat sektöründe kurulmuştur.
• 658 gerçek kişi ticari işletmesi ise toptan ve perakende ticaret motorlu taşıtların ve motosikletlerin onarımı sektöründe kuruldu.
• Eylül 2024’te 658 adet yabancı ortak sermayeli şirket kuruldu.

Emeklilik Sistemi ile İlgili Açıklamalar: Bakan Işıkhan’dan Kritik Mesajlar

AA Editör Masası’na konuk olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın öne çıkan açıklamaları:

• Emeklilik sistemi ile çok fazla oynamak istemiyoruz. SGK ve bakanlık olarak çalışanlarımızın daha çok çalışmasına sistemde kalmalarına ihtiyacımız var. Emeklilik zaten bir hak. Elimiz, ayağımız tutuyorken çalışmaya devam etmemiz gerekiyor. Sistemde ne kadar daha kalırlarsa emekli aylıklarının da o oranda artacağını ön görüyoruz.

• OVP çerçevesinde temel hedefimiz vatandaşlarımızın yaşam refahını yükseltmektir. Emeklilik ile ilgili köklü bir değişiklik öngörmüyoruz. Bununla birlikte emekliliklerimizin yaşam standartlarının yükselmesi için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Çalışanlarımızın daha çok üretimine ve çalışmasına ihtiyacımız var.
• Tamamlayıcı emeklilik sistemi ile ilgili bakanlığımızın herhangi bir çalışması yok.

Teknoloji ve Finans Sektörlerinde Büyük Kayıplar: 2024’te İşten Çıkarmalar Artıyor

2024’te küresel ekonomik krizin etkisiyle birçok sektörde işten çıkarmalar devam ediyor. Medya, teknoloji, finans, üretim ve perakende sektörleri işsizliğin en fazla görüldüğü alanlar arasında. IBM, Google, Microsoft, Tesla, Goldman Sachs, Citi ve Nike gibi dev şirketler personel sayısını azaltacaklarını açıkladılar. Özellikle teknoloji şirketleri büyük çaplı işten çıkarmalar yapıyor. Google, 2023’ten bu yana 12 binden fazla kişiyi işten çıkarırken, UPS 85 bin yöneticisinin %14’ünü işten çıkarıyor. PwC, Black Rock ve Salesforce gibi şirketler de önemli işten çıkarma planları duyurdu.

Belçika Sosyal Ceza Kanunu’nda Reform yapıldı: Başlıca Değişiklikler Neler?

Belçika Sosyal Ceza Kanunu, yasadışı istihdam ve sosyal dolandırıcılıkla mücadelede önemli bir değişime işaret eden önemli bir reform geçirdi. Ana değişiklikler, işçi haklarını daha iyi korumak ve daha adil bir işgücü piyasası sağlamak için cezaları güçlendirmeyi ve kontrol önlemlerini genişletmeyi amaçlıyor.

• Sosyal Damping Tanımı: Reform, Sosyal Ceza Kanunu’na “sosyal damping” tanımını getiriyor. Sosyal damping, Avrupa ve ulusal yasaları ihlal eden işgücü uygulamaları olarak tanımlanmıştır. Bu, işçi haklarının ihlal edilmesine ve haksız rekabete yol açmaktadır.
• Yeni Ağırlaştırıcı Faktörler: Bilerek ve kasıtlı suç işlenmesi, ağırlaştırıcı faktör olarak cezaların artırılmasına neden olacaktır. Bu durum, işçi tazminat sigortasının olmaması gibi ihlaller için geçerlidir.
• İşveren Tanımının Genişletilmesi: İşveren tanımı genişletilerek tüzel kişileri ve yasal temsilcileri de kapsamıştır. Aynı zamanda ayrımcı işe alım uygulamalarıyla mücadele güçlendirilmiştir.
• Yeni Suçların Getirilmesi: Sosyal Ceza Kanunu’na yeni suçlar eklenmiştir. Esnek çalışma saatleri, geçici istihdam bürolarının yükümlülükleri gibi ihlaller artık cezalandırılmaktadır. Örneğin, esnek çalışmalarda zaman takibi ile ilgili kurallara uyulmaması artık 2. seviye bir cezaya tabidir. Geçici istihdam bürolarının yükümlülükleri de, özellikle belirsiz süreli sözleşmeler için hareketsizlik dönemlerinde asgari ücret ödemelerinin garanti altına alınmasına ilişkin olarak, 3. seviyeye yükseltilen bir ceza ile sıkılaştırılmıştır. Son olarak, tatil belgelerinin işçilere verilmesi ve teslim edilmesi artık 2. seviye bir yaptırıma tabidir.
• Faaliyet Yasakları ve İş Yeri Kapanışları: İş yerinin kapatılması ve faaliyet yasakları genişletilmiş, hükümlü tarafın tüm işletmelerini kapsayacak şekilde düzenlenmiştir.
• Tazminat Ödenmemesine İlişkin Cezalar: Ücret ve sosyal yardım ödememeye yönelik cezalar arttırılmıştır.
• Toplu İşten Çıkarma Bildirim Kuralları: Toplu işten çıkarmalarda bildirim ihlalleri için cezalar artırılmıştır.
• Kayıt Dışı Çalışma Yaptırımları: Kayıt dışı istihdam yaptırımları güçlendirilmiş, cezalar 1. seviyeden 3. seviyeye yükseltilmiştir.
• Pazar günleri veya resmi tatil günlerinde çalışma durumunda iş teftişlerinin bildirilmesi gerekliliği veya öngörülemeyen ihtiyaçlar için normal çalışma saatlerinin aşılması gibi bazı yaptırım seviyeleri kaldırılarak bazı suçlar daha önemli değişikliklere uğramıştır.

ABD’de İş Gücü Kıtlığı

ABD’de işgücü kıtlığı sorunu, yaşlanan nüfus ve göç karşıtı politikalarla daha da derinleşiyor. 2019 yılında çeşitli sektörlerde işgücü açığı sinyalleri verilmiş olsa da, COVID-19 pandemisi ve değişen çalışma alışkanlıkları sorunun etkilerini bir süre maskelemişti. Ancak, eski Başkan Donald Trump’ın göçmenleri sınır dışı etme vaadi ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in göçle ilgili kısıtlamaları, işgücü piyasasındaki arz-talep dengesizliğini yeniden gündeme getiriyor.

ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu, 2022-2032 yılları arasında 6,4 milyon yeni işçinin işgücüne katılacağını öngörse de, bu sayı geçmiş dönemlerle karşılaştırıldığında yetersiz kalıyor. Örneğin, 1970’lerde baby boomersn esliyle 25 yıllık bir süreçte işgücüne 10 milyon işçi katılmıştı. Bugün ise yaşlanan nüfus, işverenlerin karşısında büyük bir problem olarak duruyor.

Lightcast’in “Yükselen Fırtına” raporu, bu işçi kıtlığını Amerika’nın önündeki büyük bir tehlike olarak nitelendiriyor. Özellikle sağlık, inşaat gibi hayati sektörlerdeki işçi açığı önümüzdeki yıllarda ciddi bir sorun haline gelecek. Lightcast, bu durumu yaklaşan bir kasırgaya benzeterek, işgücü açığının topluma hem ekonomik hem de sosyal açıdan büyük zarar vereceğini belirtiyor.

ABD’nin iş gücü sorunu, yaşlanan nüfus ve doğum oranlarının düşmesi nedeniyle daha da zorlaşacak. Bu durum, göçmenlerin iş gücündeki rolünü daha da kritik hale getiriyor. Brookings Enstitüsü, göçün, ABD iş gücü büyümesinin temel itici gücü olmaya devam edeceğini vurguluyor.

Nesiller Arası İş Gücünde Yapay Zekanın Etkisi ve Yaş Ayrımcılığı

Günümüz iş dünyasında yapay zekanın (AI) rolü hızla artmakta ve iş süreçlerini dönüştürme potansiyeline sahip olmaktadır. Ancak, AI’nin iş gücüne entegrasyonu sırasında yaş ayrımcılığı sorunları gözlemlenmektedir. Bu rapor, Generation adlı küresel kar amacı gütmeyen bir kuruluşun verilerini temel alarak, yaşça büyük çalışanların yapay zeka araçlarını kullanımı ve iş dünyasında yaşa dayalı ayrımcılığın etkilerini ele almaktadır.

Yapay Zeka Kullanımında Yaş Ayrımcılığı

Generation’ın ABD ve Avrupa’daki işe alım yöneticileri arasında yaptığı araştırmaya göre, yapay zeka ile ilgili pozisyonlar için daha genç çalışanların tercih edildiği görülmektedir. Araştırma sonuçları, ABD’deki işe alım yöneticilerinin %90’ının 35 yaş altındaki adayları değerlendirdiğini, 60 yaş üzerindeki adayların değerlendirilme oranının ise %32 olduğunu ortaya koymuştur. Avrupa’da bu fark daha az belirgin olmakla birlikte, işe alım yöneticilerinin %86’sı daha genç adaylara öncelik vermektedir.

Bu durum, işverenlerin yaşça büyük çalışanların deneyimlerinden ve yapay zeka araçlarından yararlanarak önemli bir fırsatı kaçırdıklarına işaret etmektedir. Yaşça büyük çalışanlar yapay zekaya tam anlamıyla entegre olmasa bile, deneyimlerinden faydalanarak daha etkili sonuçlar elde edebilecek potansiyele sahiptirler.

Yaşlı Çalışanların Yapay Zeka Kullanımı

45 yaş üstü çalışanların yalnızca %15’i iş yerinde yapay zeka araçlarını kullanmaktadır. Oysa yapay zeka araçlarını kullanan çalışanların büyük bir kısmı, iş kalitesi, üretkenlik ve karar alma süreçlerinde iyileşme bildirmiştir. Avrupa’da yapay zeka kullanan çalışanların %58’i iş memnuniyetlerinin arttığını ifade ederken, ABD’deki çalışanların sadece %35’i bu görüşü paylaşmıştır.

Bu veriler, yapay zeka kullanımının iş yerinde olumlu sonuçlar doğurabileceğini gösterirken, yaşça büyük çalışanların AI araçlarına yeterince entegre edilememesi durumunda şirketlerin bu teknolojinin avantajlarından tam anlamıyla yararlanamayabileceğini ortaya koymaktadır.

Yapay Zekanın Yaşça Büyük Çalışanlar İçin Avantajları

Yaşça büyük çalışanlar, yapay zekaya diğer gruplardan daha az güvenme eğiliminde olabilir, ancak deneyimlerinden dolayı yapay zeka araçlarını daha stratejik kullanabilmektedirler. Yapay zeka kullanımı konusunda eğitim almaları durumunda, yaşlı çalışanlar iş yerlerinde daha üretken hale gelebilir ve daha iyi sonuçlar elde edebilirler.

Yapay zeka araçları, deneyimli çalışanların daha etkili istemler yazmasına ve sonuçları daha iyi yorumlamasına olanak tanımaktadır. Bu nedenle, yaşça büyük çalışanların yapay zeka ile etkileşim kurabilmesi, şirketler için önemli bir stratejik fırsat yaratabilir.

Şirketlerin Yapay Zeka Araçları Sağlaması

ABD’deki işverenlerin %47’si ve Avrupa’daki işverenlerin %29’u çalışanlarına yapay zeka araçları sağlamaya başlamıştır. Araştırmalar, AI kullanan çalışanlar için eğitim ve destek sağlama konusunda önemli bir artış olduğunu göstermektedir. %90’dan fazlası, AI eğitim desteği sunduğunu bildirirken, yalnızca yarısı resmi bir eğitim programı uygulamaktadır. Diğer işverenler ise self-servis eğitim ve kaynaklar sağlamaktadır.

ABD’deki 45 yaş üstü çalışanların %24’ü ve Avrupa’daki %36’sı AI araçlarını kullanmayı öğrenmekle ilgilendiklerini belirtmiştir. Ancak, yaklaşık dörtte biri bu konuda emin olmadıklarını ifade etmiş, bu da şirketlerin bu gruba yönelik daha fazla çaba sarf etmesi gerektiğini göstermektedir.

Yapay Zekanın Geleceği ve Yaşça Büyük Çalışanların Rolü

Generation’ın kurucu CEO’su Dr. Mona Mourshed, yapay zekanın insan uzmanlığı ile birleştiğinde en dönüştürücü etkiyi yaratacağını ifade etmektedir. Dr. Mourshed’e göre, yaşça büyük çalışanların deneyimlerinden yararlanmak ve yaş ayrımcılığı ile mücadele etmek, yapay zeka destekli iş yerlerinde başarı için kritik öneme sahiptir.

Doğum Sonrası Görev Değişikliği Ayrımcılık Sayıldı

“Dosya kapsamındaki deliller, dinlenen tanıkların anlatımı dikkate alındığında davacı işçinin doğum iznine ayrıldığı, doğum izni sonrası davacıya eski işi yerine başka bir iş teklif edildiği, bu işin davacının uzmanlık alanının dışında olduğu davacı tarafından ispat edilmiştir. Davacı, 4857 sayılı Kanun’un 5 inci maddesinin son fıkrası uyarınca bir ihlalin varlığı ihtimalini güçlü biçimde gösteren bir durumu ortaya koymuştur. Bu durumda, böyle bir ihlalin mevcut olmadığını ispat yükü üzerinde olan işverenin davacının doğum öncesindeki konumunun ve görevinin doğum sonrasında hangi sebeplerle değiştirildiğini, davacıya farklı muamele yapılmasını gerektiren nedenleri somut olgularla ortaya koyamadığı anlaşılmaktadır. Hâl böyle olunca İlk Derece Mahkemesince ayrımcılık tazminatı talebinin kabulü gerekirken yazılı gerekçe ile reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, T: 07.05.2024, E: 2024/3413, K: 2024/7893

Rekabet Kurulu’ndan Kocaeli’ndeki Bir Okula Ceza

Kocaeli ilinde faaliyet gösteren özel okulların 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediklerinin tespiti amacıyla yürütülen soruşturma tamamlandı.

Soruşturma süreci 18 teşebbüs bakımından uzlaşma ile sonlandırılmış olup, hakkında soruşturma süreci devam eden; Arı İnovasyon ve Bilim Eğitim Hizmetleri AŞ’nin iş gücü piyasalarında çalışan ayartmama ve çalışan ücretlerinin tespitine ilişkin eylemleri nedeniyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiğine; bu nedenle adı geçen teşebbüse 591.347,22 TL idari para cezası verilmesine karar verilmiştir.

Günün Sorusu

SORU: 19-Mevsim bitimi çıkış koduyla çıkardığımız bir sezonluk çalışanımız sezon arasında evlilik sebebiyle istifa edip kıdem alıp alamayacağını sordu.

Bir kere 19 koduyla da olsa işten çıktı zaten, bu durumda işe başlatmayız, tekrar bir SGK çıkışı da yapmamamız gerekiyor diye biliyorum. Yeniden işe giriş yokken tekrar çıkışa da izin vermiyordur sistem diye tahmin ediyorum. Evlilik sebepli sezon arasında ayrıldığında kıdem ödemesi yapmalı mıyız? SGK’dan tekrar bu kez 13 koduyla çıkış yapmamız gerekir mi?

CEVAP: Eğer askı (yani mevsim dışı süreler) dahil olmak üzere, hizmet süresi 1 yılı geçmişse, kıdem alma hakkına sahip olur.

Burada hiç çıkış vb. düzeltmenize gerek yok, kişi evlilik sebebiyle sonlandırdığına dair belge ve dilekçesiyle size başvurabilir ve kıdem alarak ayrılabilir.

SGK kayıtlarının düzelmesi için, SGK’ya bir dilekçe vererek, çıkış kodu değişikliği isteyebilir yahut herhangi bir işlem yapmayabiliriz.

Bunu Biliyor Muydunuz?

Ücret ve ücret niteliğindeki kazançların prime tabii tutulması

• Ücretlerinin prime esas kazanca dahil edilebilmesi için hak edilmesi yeterli olup, sigortalıların ay içindeki prime esas kazanç tutarlarının hesaplanması sırasında, söz konusu ücretlerin ödenip ödenmediğine veya ne zaman ödendiğine bakılmaksızın, hak edildiği ayın prime esas kazancına dahil edilmek suretiyle prime tabi tutulacaktır.
• Sigortalıların hak kazanıp da kullanmadıkları yıllık izin sürelerine ait ücretlerin hizmet akdinin feshinden sonra ödenmesi halinde, akdin feshedildiği tarihte hak kazanıldığı nazara alınarak, bu nitelikteki yıllık izin sürelerine ilişkin ücretler akdin feshedildiği ayın kazancına dahil edilecektir.
• İş akdinin askıda olduğu bir dönemde fiili çalışması olmayan bir sigortalıya yıllık izin ücretinin ödenmesi halinde yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ayın kazancına dahil edilecektir. Aynı şekilde istirahat nedeniyle iş akdi askıda olan bir sigortalının akdin askıda olduğu dönemde hizmet akdinin feshedilmesi ve yıllık izin hakkının da kullanılmamış olması halinde izin ücretinin de hizmet akdinin feshedilmesi ile birlikte ödenecek olması nedeniyle yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ay için verilecek aylık prim ve hizmet belgesiyle tahakkuk ettirilerek prim kesilecektir.